Navorsingsnota |
- Vergete helde - Die Witterivier verdrinkings
As kind het my ouers by geleentheid op naweke ons uitgevat om te gaan piekniek hou en braai. Dit was gedurende die 70's in die Boland en ons het op Wellington gebly. Een van die "braaiplekke" was onderandere "1ste & 2de tol" bo in Bainskloofpas, so 'n paar kilometer anderkant die "spookhuis"se afdraai. Ek onthou die geswem in die kuile, my Pa se braaivleis en dat byna elke groot klip wat ons kon omrol, 'n skerpioen onder hulle gehad het. Min het ek geweet watter tragedie daar afgespeel het byna 80 jaar tevore!
Ek gaan nie hier die storie oorvertel van hoe dit gebeur het nie, Lawrence G. Green het in een van sy briljante boeke, Beyond the City Lights (bl.98-101) dit vasgevang. (Klip op die skakel onder vir die kort verhaal)
Wat ek wel wil oordra uit 'n genealogiese oogpunt is hoe ek tehore gekom het van Lourens Charl VAN DYK en sy jonger broer, Francois Johannes VAN DYK.
Met my navorsing oor stamvader Evert van Dyk se nageslagte, het ek onderandere op 'n grafteen afgekom in een van Ceres se begraafplase met die volgende beskrywing:
Ter Nagedachtenis
Lourens C. en Frans J. Van DYK
Strevende om anderen te redden zijn zij omgekomen in de Witte rivier op den 23sten Mei 1895 in den ouderdom van 23 en 21 jaren.
Wel... dit het dadelik my aandag getrek en ek moes net meer uitvind!
Die offisiële registers kon niks oplewer nie, so ek het begin Sterftekennise soek.
Nou ja, vir die wat nie weet nie, die afstand tussen Ceres en Wellington is so 50km, maar daar is groot berge tussen in. Ek het groot geword met die gedagte dat aan "ons" kant van die berg het ons Wellington en Paarl gehad (Kaapstad het nie getel nie) en aan "hulle" kant, Ceres, Tulbagh, Wolseley en bietjie verder Worcester.
Dieselfde Witterivier waarvan die grafsteen praat, ontstaan in die eintste berge, maar die rivier kom uit na aan Wolesley en Ceres se kant.
Onthou ook dat ek by daai stadium nog glad nie die boek van LG Green gelees het nie en ek het verkeerdelik aangeneem die manne het verdrink iewers onderkant Ceres in die rivier.
Nadat ek deur Ceres, Tulbagh, Wolseley en ook Worcester se gewone bronne gesoek het, kon ek NIKS vind nie en wend my toe maar na van die Facebook groepe.
Daar vind ek toe uit dat 'n groep-lid dink hy het so 'n storie gelees in een van L. Green se boeke en jouwerklikwaar, daar staan dit groot geskryf: Die kinders was by Hugenote Kollege op Wellington!
Ek het uiteindelik hulle SK's opgespoor onder die Paarl se leêrs en die les wat ek van die patalje kon kry, moet NOOIT iets as vanselfsprekend aanvaar nie!
Wilhelm
|