Wat is die Van Dyks se familiewapen?

deur Anrie Hoogendoorn-van Dyk 21.10.2017

Baie mense hou daarvan om "familie"-wapens op hulle webwerwe te vertoon; dis 'n mooi simbool van die eenheid van 'n familie, wat dikwels met trots betrag word. Daar is egter een ding fout daarmee: daar bestaan nie werklik iets soos familiewapens nie.

Hoe nou?

Meeste persoonlike wapens word deur 'n persoon geregistreer en behoort slegs tot daardie persoon - dit dek nie sy/haar hele familie nie. Mens mag dus ook nie wapens van die Internet of uit 'n boek kopiëer as "jou" familiewapen, bloot omdat die oorspronklike draer dieselfde van gehad het nie. Dit keer natuurlik nie besighede wat wil inslaan en geld maak om "familie"-wapens op plakkate of ander voorwerpe te druk en te verkoop nie - iets wat vroeër in Suid-Afrika voorgekom het en, met die Internet, weer 'n oplewing maak. (By hierdie webwerf kan jy byvoorbeeld 'n kopie van die "antieke wapen van die Van Dyk-familie" vir sowat R120 koop.)

Die bekende Van Dyk-wapen wat die rondtes op die Internet maak (afbeelding regs), is waarskynlik geskep deur N.H. Theunissen, wat baie van die "familiewapens" van Suid-Afrikaanse families ontwerp het (en wat later in byvoorbeeld C. Pama se Die Groot Afrikaanse Familienaamboek, 1983, gepubliseer is). Hierdie wapens was egter grotendeels algehele nuutskeppings wat nooit as wapens geregistreer is nie, en word deur glad nie deur die Buro van Heraldiek erken nie.

Tot op hede het geen Van Dyk (of Van Dijk) in Suid-Afrika 'n wapen geregistreer nie.

Dit staan enige persoon vry om 'n persoonlike wapen te registreer by die Buro vir Heraldiek. Sedert 1969 mag 'n wettige nakomeling van 'n wapendraer die wapen oorerf: hy/sy moet hul verwantskap kan bewys en as sulks her-registreer by die Buro vir Heraldiek. Dit sal waarskynlik ook vereis word dat die wapen ietwat verander word, om duidelike 'n gewysigde wapen (t.o.v. die oorspronklike) te wees - dit sal voorkom dat meerdere nakomelinge dieselfde wapen her-registreer: hul wapens sal dan op mekaar lyk, maar nie identies wees nie.

Mens kan ook as 'n "familiebond"of "-vereniging" 'n wapen registreer - die wapen behoort dan aan die vereniging en familielede mag dan die wapen vertoon. Hierdie wapens het geen versiering om die rand nie en 'n leë skildhoof, wat ingevul word deur familielede wat dit wysig om as hul persoonlike wapen te identifiseer. Sien hier links hoe die Linde-familie se wapen op twee verskillende wyses verander (en geregistreer) is deur Johannes Linde (heel links) en Marthinus Linde (regs). (Beeld afkomstig van die South African Heraldry Website.)

Verdere leesstof


(Ek het geen rekord kon vind van enige Van Dyk-wapens in België nie.)