Tydlyn: Joan-Marie Dreyer: Van Dyk-register

	Datum	Gebeurtenis(se)
1	1600	3 Des 1600—1873: Die Brits Oos Indiese Kompanjie ontvang `n Koninklike Privilege van Elizabeth I Dit was `n beleggingsmaatskappy wat gestig was as teenvoeter vir die Nederlandse en Portugese oorheersing in die speseryhandel.
2	1750	Apr 1750—Apr 1750: Hendrik Swellengrebel as Goewerneur van die Kaap aangestel
3	1752	1752—1752: Honderdjarige VOC-herdenking Feesrede deur Ds Petrus van der Spuy
4	1754	1754—1754: Eerste aangetekende !Xam San weerstand teen die Roggeveld Trekboere
5	1755	1755—1755: Rijk Tulbagh stel prag-en-praalwette in 1755—1755: Tweede pokke-epidemie in die Kaap 1755—1755: Hoeksteen van die `Ou Dorpshuis` in Kaapstad gel?
6	1759	1759—1759: Afskaffing van die Gecombineerde Kerckvergaedering
7	1760	1760—1760: Jansz; Coetse met Klaas Barends en ander steek die Garieprivier oor
8	1761	1761—1762: Hendrik Hop reis na die Garieprivier
9	1762	2 Aug 1762—2 Aug 1762: Aankoms van die VOC-skip Noordt-Nieuwlandt in Tafelbaai
10	1765	1765—1765: 112 slawe vanaf Madagaskar arriveer in Tafelbaai aan boord van die `Meermin`
11	1767	1767—1767: Derde groot pokke-epidemie
12	1770	1770—1770: Mothibi; seun van Molehabangwe van Tlhaping; gebore by Nokaneng Presiese datum nie bekend; iewers in die 1770`s 1770—1790: Intensiewe Khoisan weerstand teen Trekboer besettings
13	1771	1771—1771: Gevegte tussen Trekboere en die Xhosa begin Hierdie gevegte het begin toe die trekkers die Gamtoos oorgesteek het 1771—1771: Kaapse grens strek oor die Gamtoosrivier 12 Aug 1771—12 Aug 1771: Joachim van Plettenberg as Goewerneur van die Kaap aangestel
14	1774	1774—1774: Algemene Kommando op die been gebring teen die San 503 word gedood en 241 gevange geneem
15	1778	1778—1779: Garieprivier hernoem na die Oranjerivier Robert Jacob Gordon hernoem die Garieprivier na Oranjerivier tot eer van die prins van Oranje; die Nederlandse Stadtshouer 1778—1779: Hendrik Jacob Wikar en Robert Jacob Gordon ontmoet Koikoi en andere Hendrik Jacob Wikar en Robert Jacob Gordon ontmoet Koikoi; Geisiqua en Tswana groepe langs die laer en middel Gariep 1778—1778: Groot Visrivier word die Oostelike grens van die Kaap. Die grens word verder uitgebrei na die Buffelsrivier.
16	1779	1779—1779: Kaapse Patriotte word invloedryke beweging 1779—1779: Toelating van Lutherse Kerk as eerste ander Christenkerk
17	1780	1780—1780: Eerste Oosgrensoorlog tussen die Xhosa en blankes 1780—1780: Aankoms van Ds A Kolver Hy was die eerste Lutherse predikant
18	1782	1782—1782: Eerste uitgawe van riksdaalders op papier
19	1783	1783—1792: Le Vaillant en Van Reenen reis in Namaqualand en noord van die Oranjerivier
20	1785	14 Feb 1785—14 Feb 1785: Cornelis Jacob van de Graaff as Goewerneur van die Kaap aangestel Hy was die laaste Goewerneur.
21	1786	1786—1786: Aankoms van sendinggerigte Ds H.R. van Lier (1764-1793) 1786—1786: Graaff-Reinet gestig VOC stig `n landdrosdistrik met die Duitser; Martinus Woeke; as die eerste landdros.
22	1787	1787—1787: Geboorte van Shaka Zulu
23	1789	1789—1789: Merino skape ingevoer vanaf Holland 1789—1789: Franse Revolusie 1789—1789: Inwyding van die Anreith-kansel in die Groote Kerk; Kaapstad 1789—1793: Tweede Oosgrensoorlog tussen Xhosa en blankes
24	1790	1790—1800: Aanvalle op Khoisan In gedokumenteerde aanvalle op `Bosjesmans` word 2000 - 3000 Khoisan doodgemaak
25	1791	29 Jun 1791—29 Jun 1791: Johannes Isaac Rhenius as Goewerneur van die Kaap aangestel 2 Sep 1791—2 Sep 1791: Abraham Josias Sluisken (Kommissaris)
26	1792	1792—1792: NG Gemeente Graaff-Reinet gestig Afgestig van Tulbagh 1792—1792: Stigting van die Baptiste Sendinggenootskap in Engeland
27	1793	1793—1793: Hervatting van die Morawiese Sending by Genadendal 1793—1793: W Carey begin met sendingwerk in Indi? 3 Okt 1793—3 Okt 1793: Huwelik van Andrew Barnard en Lady Anne Lindsay Andrew Barnard was die koloniale sekretaris aan die Kaap en Lady Anne Barnard het `n belangrike rol in sosiale kringe aan die Kaap gespeel.
28	1794	1794—1794: Aankoms van Ds MC Vos Hy het sending bevorder
29	1795	1795—1795: Opstande in Swellendam en Graaff-Reinet deur die Boere teen die VOC Die swaar belaste boere aan die oosgrens distrikte; wat geen beskerming teen strooptogte van die owerheid ontvang het nie; het die amptenare van die VOC uitgeskop en hul eie onafhanklike regerings in Swellendam en Graaff-Reinet ingestel. 1795—1795: Stigting van die Londense Sendinggenootskap (LSG) 1795—1795: Stigting van die Metodistekerk in Brittanje 1795—1795: Vestiging van eerste Engelse kerke 29 Jan 1795—29 Jan 1795: Vrye Republiek van Graaff-Reinet gestig 18 Jun 1795—18 Jun 1795: Eerste Boere opstand teen die VOC Vrye Republiek van Swellendam word gestig 16 Sep 1795—16 Sep 1795: Eerste Britse Besetting van die Kaap Besetting is gedoen namens die Prins van Oranje; na die Slag van Muizenberg. Op hierdie stadium was daar meer slawe as Europese setlaars. 16 Sep 1795—16 Sep 1795: J. H. Craig aangestel as Goewerneur van die Kaap Hy moes die Kolonie vir die Stadthouer Prins Willem V van Oranje teen die Franse beveilig 12 Nov 1795—12 Nov 1795: Brittanje neem die Republiek van Graaff-Reinet met mag in
30	1796	1796—1796: Pieter Pienaar deur Jager Afrikaner by Hantam vermoor. Afrikaner word grensleier
31	1797	23 Mei 1797—23 Mei 1797: Hertog Macartney as Goewerneur van die Kaap aangestel
32	1798	1798—1798: Eerste Poskantoor 1798—1798: NG Gemeente Swellendam gestig Afgestig van Stellenbosch 1798—1798: Likwidasie van die VOC 1798—1798: Eerste Moskee in Suidelike Afrika Hierdie moskee is deur Tuan Guru in Dorp Straat in Kaapstad opgerig 22 Nov 1798—22 Nov 1798: Luitenant Goewerneur Dundas as Goewerneur van die Kaap aangestel
33	1799	1799—1799: Fort Frederick in Algoabaai deur Britse soldate gebou 1799—1799: Knegte-opstand 1799—1799: Aankoms van sendelinge van die Londense Sending Genootskap Aankoms van dr JT van der Kemp en drie ander sendelinge van die Londense Sending Genootskap 1799—1799: Eerste Londense Sendinggenootskap stasie by die !Xam opgerig by Zakrivier 1799—1799: Derde Oosgrensoorlog tussen Xhosa en blankes 1799—1799: Totstandkoming van die Zuid-Afrikaansch Zendelings Genootschap 1799—1802: Oos-Kaapse Koikoi opstand 18 Des 1799—18 Des 1799: Sir G. Young as Goewerneur van die Kaap aangestel
34	1800	1800—1800: Eerste drukpers in Kaapstad 1800—1800: Staatskoerant eerste keer gepubliseer 1800—1800: Amptelike ekspedisie bereik Dithakong Die ekspedisie het bestaan uit Truter; Somerville; Barrow en Daniell; met sendelinge Jan Matthys Kok en William Edwards.
35	1801	1801—1801: Begin van sending deur William Anderson Hy begin sy sending eers by Aakaap en daarna ook Klaarwater (later Griekwastad) 1801—1801: Eerste grafkelder buite die kerkgebou van Stellenbosch toegeken. Hierdie grafkelder is aan die Van der Riet-familie toegeken. 1801—1801: Khoisan spelboek deur Londense Sending Genootskap gedruk 20 Apr 1801—20 Apr 1801: Luitenant Goewerneur Dundas as Goewerneur van die Kaap aangestel
36	1802	1802—1802: Stigting van Bethelsdorp deur die Londense Sending Genootskap 18 Feb 1802—18 Feb 1802: Jan Willem Janssens as Goewerneur van die Kaap onder Bataafse Bewind aangestel
37	1803	Jan 1803—Jan 1803: Kommissaris Generaal Jacob Abraham Uitenhage de Mist arriveer in die Kaap Sy taak was om by die Britse bewind oor te neem en `n nuwe grondwet op te stel Mrt 1803—1806: Bataafse Republiek neem Kaap oor van Brittanje Aanvang van die Bataafse bewind. In Februarie 1803; as gevolg van die Vrede van Amiens; het die Kolonie onder die beheer van die Bataafse Republiek gekom
38	1804	1804—1804: Uitenhage gestig 1804—1804: De Mist se kerkorde 1804—1804: De Mist se skoolorde 1804—1806: Heinrich Lichtenstein reis na Dithakong
39	1805	1805—1805: Londense Sending Genootskap begin Namakwaland-sending by Warmbad
40	1806	1806—1806: Eerste diens van Metodistekerk (Wesleyane) 1806—1806: Eerste gereelde binnelandse posdiens Jan 1806—Jan 1806: Britte verslaan die Hollanders by die Slag van Bloubergstrand 10 Jan 1806—10 Jan 1806: Sir David Baird as Goewerneur van die Kaap aangestel Tweede Britse Besetting
41	1807	1807—1807: Brittanje verbied slawehandel Invoer van slawe na die Kaap word be?indig 1807—1807: `n Konsistorie aangebou aan die kerkgebou van Stellenbosch se oosgewel. 1807—1807: `Evangelische Gezangen` in Nederland gepubliseer 17 Jan 1807—17 Jan 1807: Luitenant Generaal Grey as Goewerneur van die Kaap aangestel 22 Mei 1807—22 Mei 1807: Du Pre; Hertog van Caledon as Goewerneur van die Kaap aangestel
42	1808	1808—1808: Clanwilliam gestig
43	1809	1809—1809: Groot droogte op die Oosgrens 1809—1809: Gola se Xhosa gemeenskap vestig hulle by Pramberg
44	1810	1810—1810: Geboorte van Montshiwa van die Rolong
45	1811	1811—1811: NG Gemeente Caledon gestig Afgestig van Swellendam 1811—1811: Caledon en George gestig 1811—1811: Gereelde rondgaande howe gestig 1811—1812: William John Burchell reis na die binneland 1811—1812: Vierde Oosgrensoorlog tussen die Xhosa en blankes 5 Jul 1811—5 Jul 1811: Luitenant Generaal Grey as Goewerneur van die Kaap aangestel 6 Sep 1811—6 Sep 1811: Sir John Francis Cradock as Goewerneur van die Kaap aangestel
46	1812	1812—1812: Eerste Presbiteriaanse gemeente gestig 1812—1812: Molehabangwe van die Tlhaping oorlede Word opgevolg deur sy seun Mothibi 1812—1812: Swarte Ommegang Rondgaande howe wat ingestel was om klagtes van mishandeling van Koikoi deur boere te ondersoek. Sendelinge Read en van der Kemp het beweer dat meer as 100 moorde deur die boere gepleeg is. 1812—1812: Cradock en Grahamstad gestig
47	1813	1813—1813: NG Gemeente George gestig Afgestig van Swellendam 1813—1813: Hofverrigtinge vir die publiek oopgestel 1813—1813: Ds John Campbell voer `n sendinginspeksie van die binneland uit 1813—1813: Adam Kok se mense maak aanspraak op die naam Griekwa Jan 1813—Jan 1813: Inwyding van eerste NG kerkgebou op Caledon Hierdie gebou is in 1876 vervang deur `n groter struktuur wat deur Carl Otto Hager ontwerp is. 2 Nov 1813—2 Nov 1813: Lord Charles Henry Somerset as Goewerneur van die Kaap aangestel
48	1814	1814—1814: `Evangelische Gezangen` eerste keer aan Kaap gesing 1814—1814: Besluit deur die kerk om Skotse predikante te werf 1814—1814: Lord Charles Henry Somerset begin met sy angliseringsbeleid 1814—1814: Pospakket diens tussen Brittanje en die Kaap ingestel 1814—1814: Die kerkgebou van Stellenbosch vergroot Die noord-; suid- en wesvleuels word verleng en die voorkant kry `n klassistiese gewel. 13 Aug 1814—13 Aug 1814: Britse Besetting bekragtig by Kongres van Wene
49	1815	1815—1815: Stigting van Weeshuis 1815—1815: Napoleon by Slag van Waterloo verslaan 1815—1815: Slagtersnek opstand
50	1816	1816—1816: Wesleyaanse Sending aan die Nama by Leliefontein 1816—1816: Algemeen Reglement vir kerk in Nederland 1816—1816: Kuruman Sending gevestig Sendelinge Read en Hamilton van die Londense Sending Genootskap; met Hendriks; Kakkerlak en Sedras vestig Kuruman Sending 1816—1816: Shaka word Zoeloe-opperhoof
51	1817	1817—1817: NG Gemeente Uitenhage gestig Afgestig van Graaff-Reinet 1817—1817: Aankoms van Eerwaarde Robert Moffat 1817—1817: Skotse ambagsman immigrante na die Kaap gebring Benjamin Moodie het ongeveer 200 Skotse ambagsmanne na die Kaap gebring
52	1818	1818—1818: NG Gemeente Cradock gestig Afgestig van Graaff-Reinet 1818—1818: Nedersettings aan die oorkant van die Oranjerivier ontstaan 1818—1818: Stigting van Bybelgenootskap 1818—1818: Beaufort-Wes gestig 1818—1819: Vyfde Oosgrensoorlog tussen die Xhosa en blankes Grahamstad word deur Xhosas aangeval
53	1819	1819—1819: NG Gemeente Beaufort-Wes gestig Afgestig van Tulbagh/Graaff-Reinet 1819—1819: NG Gemeente Hottentots-Holland (Somerset-Wes) gestig Afgestig van Stellenbosch. 1819—1819: Aankoms in Suid-Afrika van dr John Phillip. Hy was `n Britse filantroop van die Londense Sending Genootskap
54	1820	1820—1820: Werwing van Skotse predikante 1820—1820: Port Elizabeth vernoem deur Sir Rufane Donkin 1820—1820: Worcester gestig 1820—1820: Andries Waterboer verkies tot Griekwa Kaptein by Griekwastad 1820—1820: James Read produseer die eerste boek in Setswana 1820—1821: Aankoms van Britse Setlaars Ongeveer 5000 Britse Setlaars kom in Algoabaai (Port Elizabeth) aan en vestig in die Oos-Kaap
55	1821	1821—1821: NG Gemeente Worcester gestig Afgestig van Tulbagh 1821—1821: Eerwaarde Robert Moffat verskuif na Kuruman Hy was in Namaqualand sedert 1817
56	1822	1822—1822: Aankoms van Ds Andrew Murray (Snr) 5 Jul 1822—5 Jul 1822: Engels word die amptelike taal in die Kaapkolonie Die Angliseringsproses het ook die invoering van die Engelse regstelsel tot gevolg gehad
57	1823	1823—1823: Begin van Difaqane - Slag van Dithakong Manthatisi teruggedryf deur Tlhaping met behulp van die Griekwas. Tswana na die noorde en ooste hewiglik ontwrig deur Difaqane strooptogte. 1823—1823: Aankoms van Ierse setlaars John Ingram het ongeveer 146 Ierse setlaars na die Kaap gebring
58	1824	1824—1824: George Thompson reis na die binneland Hy noem die Augrabies Watervalle `Cataract of King George` 1824—1824: Begin van Lovedale Sending onder die Xhosa 1824—1824: Bergenaar rebellie 1824—1824: Eerste vuurtoring geopen 1824—1824: Die Zoeloe-koning Shaka `ken toe; bemaak en verkoop` Port Natal Die Zoeloe-koning het dit verkoop aan Farewell en sy makkers 1824—1824: Eerwaarde Robert Moffat begin sendingwerk op Kuruman 1824—1824: Ds Abraham Faure begin `Het Nederduitsch Zuid-Afrikaansch Tijdschrift` 1824—1824: Bouwerk aan die pad deur die Fransch Hoek Pas begin 2 Nov 1824—2 Nov 1824: Eerste sinode van die Kaapse Kerk
59	1825	1825—1825: NG Gemeente Somerset-Oos gestig Afgestig van Graaff-Reinet/Uitenhage 1825—1825: Gedepresi?erde riksdaalder word omgeskakel na Britse Sterling 1825—1825: Eerste stoomskip kom in Tafelbaai aan 1825—1825: Die `Jubilee Park Cemetery` in Uitenhage in gebruik 1825—1825: Die `Anglican St. Mary`s Collegiate Church` begin in Port Elizabeth 10 Okt 1825—10 Okt 1825: Geboorte van Paul Kruger Hy het later President van die Zuid Afrikaansche Republiek (ZAR) geword
60	1826	1826—1826: NG Gemeente Colesberg (Toverberg/Torenberg) gestig Afgestig van Graaff-Reinet 1826—1826: NG Gemeente Tijgerberg (Durbanville) gestig Afgestig van Kaapstad/Paarl/Swartland 1826—1826: NG Gemeente Clanwilliam gestig Afgestig van Tulbagh/Swartland 1826—1826: L Marquard as eerste sendeling van die Kaapse Kerk georden 1826—1826: Adam Kok II vestig Philippolis Griekwa Kapteinskap
61	1827	5 Jan 1827—5 Jan 1827: NG Gemeente Glen Lynden (Bedford) gestig Afgestig van Somerset-Oos
62	1828	1828—1828: Geboorte van Dr Andrew Murray (Jnr) 1828—1828: Hoogtepunt van Difaqane (Volksverskuiwing) 1828—1828: Stigting van Zuid-Afrikaansch Athenaeum Die stigting het in die Groote Kerk plaasgevind. Dit het later ontwikkel tot die Universiteit van Kaapstad. 1828—1828: Dood van Shaka Zoeloe 1828—1828: Die `Union Chapel` gemeente in Port Elizabeth gestig Hierdie gemeente was deel van die Londense Sending Genootskap. Rekordhouding het in 1831 begin 1828—1828: `St. Mary`s Cemetery` begin in Port Elizabeth 1828—1828: Afskaffing van diskriminasie teen Koikoi deur Ordonnansie 50
63	1829	1829—1829: Paryse en Rynse Sendinggenootskappe begin sendingwerk 20 Sep 1829—20 Sep 1829: NG Gemeente Wynberg gestig Afgestig van Kaapstad 3 Okt 1829—3 Okt 1829: Opening van `SA College` Hierdie kollege het later die Universiteit van Kaapstad geword
64	1830	1830—1830: Eerwaarde Robert Moffat se drukpers word per ossewa na Kuruman vervoer 1830—1830: Colesberg gestig 1830—1830: Volle burgerregte toegeken aan Rooms Katolieke in die Kaap 1830—1830: Pad oor Sir Lowry`s Pas geopen
65	1831	1831—1831: NG Gemeente Albanie gestig Afgestig van Uitenhage 1831—1831: Eerste publikasie van De Zuid Afrikaan (Ons Land) 1831—1831: Eerste uitgawe van `Grahamstown Journal`
66	1833	1833—1833: NG Gemeente Piketberg (Piquetberg) gestig Afgestig van Clanwilliam/Swartland/Tulbagh 1833—1833: Paryse Sendinggenootskap begin werksaamhede onder Basoeto`s 1833—1833: Slawerny deur die hele Britse Ryk afgeskaf Die Britse Regering het kompensasie aan die Trekboere in die Kaap Kolonie vir die 35;000 slawe aangebied. Dit is egter slegs in Londen uitbetaal wat dit prakties onmoontlik vir die meerderheid slawe-eienaars gemaak het om hul vergoeding op te eis. `n Kombinasie van faktore: die Angliseringsbeleid; die invoer van die Engelse regstelsel en die blykbaar nimmereindigende oorlo? met die Xhosas was die grootste dryfveer vir die Groot Trek. 1833—1839: Ongeveer 750 jeugdiges as leerjongens na die Kaap gebring
67	1834	1834—1834: Berlynse Sendinggenootskap gestig 1834—1834: Instelling van die Wetgewende Raad 1834—1834: King William`s Town gestig 1834—1834: Die `Anglican St. John`s Church` in Bathurst gebou Begrafnisrekords strek terug na 1823 1834—1834: Kerk bedien vrygestelde slawe 1834—1834: Berlynse Sendinggenootskap vestig sendingstasie by Bethulie 1834—1834: `Afscheiding` in Nederland 1834—1834: Port Natal hernoem na Durban 1834—1835: Andrew Smith met kunstenaar Charles Davidson Bell reis in die binneland Des 1834—Des 1834: Amptelike Vrystelling van slawe Hulle bly egter `leerjongens` vir 4 jaar
68	1835	1835—1836: Begin van die Groot Trek Louis Trichardt; Hans van Rensburg en Andries Potgieter trek noord
69	1836	1836—1836: James Alexander reis deur Namakwaland 1836—1836: Potgieter se trekkers verslaan die Ndebele by die Slag van Vegkop 1836—1836: Die Groot Trek bereik die omgewing van Transvaal en Vrystaat 2 Des 1836—2 Des 1836: Eerste Voortrekker-regering verkies onder leierskap van Gerrit Maritz
70	1837	1837—1837: Port Elizabeth; Cradock en Colesberg word selfstandig Afsonderlike administratiewe distrikte is aan hulle toegeken. 1837—1837: Buitengewone sinodesitting keur die Groot Trek af 1837—1837: Piet Retief publiseer sy `Manifesto` 1837—1837: Andries Potgieter en Piet Uys verslaan die Ndebele by Mosega Potgieter en Uys is deur die Rolong en Griekwa stamme gehelp 1837—1837: Eerste kerkraad en leraar van die Voortrekkers 1837—1837: Eerste Rooms-Katolieke biskop aangestel 1837—1837: Louis Trichardt se Trek arriveer in Lourenco Marques (nou Maputo) 28 Mrt 1837—28 Mrt 1837: Piet Retief en sy Trek verlaat die Kaapkolonie Retief het sy geselskap oor die Drakensberge na Natal geneem.
71	1838	1838—1838: Berlynse Sendinggenootskap begin sendingwerk by Zoar 1838—1838: `Russell Road (Hyman`s kloof) Cemetery` in Port Elizabeth gestig 1838—1838: Pietermaritzburg gestig 4 Des 1838—4 Des 1838: Britte beset Port Natal 16 Des 1838—16 Des 1838: Slag van Bloedrivier Na die dood van Retief het Andries Pretorius die leierskap-vakuum gevul met die hoop om vir vrede te onderhandel indien Dingaan die grond sou toeken wat hy aan Retief beloof het. Toe Dingaan in reaksie hierop egter sowat 12000 Zoeloe krygers (impis) uitstuur om die groep Voortrekkers aan te val; het die Voortrekkers hulself op 16 Desember 1838 by die Slag van Nacomerivier (ook genoem die Slag van Bloedrivier) verdedig waartydens die Voortrekkers die oormag Zoeloe impis verslaan het. 22 Des 1838—22 Des 1838: Potchefstroom gestig Eerste Boere-dorp
72	1839	1839—1839: NG Gemeente Riversdal gestig Afgestig van Swellendam 1839—1839: Eerste Kaapse Superintendent-generaal van Onderwys 1839—1839: Republiek Natalia gestig 3 Jan 1839—3 Jan 1839: NG Gemeente Pietermaritzburg gestig Eerw Erasmus Smit; `n voormalige sendeling van die Londense Sendinggenootskap; is deur `goewerneur` Piet Retief as die eerste leraar van die `reisende gemeente van die Gereformeerde Kerk na Port Natal` op 21 Mei 1837 aan die trekkers voorgestel. 22 Mrt 1839—22 Mrt 1839: NG Gemeente Bredasdorp gestig Afgestig van Swellendam/Caledon
73	1840	1840—1840: NG Gemeente Wagenmakersvallei (Wellington) gestig Afgestig van Paarl 1840—1840: Sendeling-ontdekkingsreisiger; dr David Livingstone; kom in Kaapstad aan Hy vertrek op reis deur Kuruman na Sentraal Afrika 1840—1840: Die `Anglican St. Katherine`s Church` in Uitenhage gestig 1840—1850: Kommersi?le wolboere in Karoo Uitbreiding van kommersi?le wolboere in Karoo transformeer die koloniale ekonomie. Die Pedi migreer om op Kaapse plase te werk 16 Okt 1840—16 Okt 1840: Potchefstroom; Winburg en Natalia smelt saam tot `n enkele Boerestaat
74	1841	1841—1841: Oprigting van eerste sinagoge in Suid-Afrika 1841—1841: Metodiste Kerk in Port Elizabeth gestig 1841—1841: NG Gemeente Winburg gestig Eerste Vrystaatse gemeente 1841—1841: Voortrekker Raad in Potchefstroom gevestig 16 Jan 1841—16 Jan 1841: NG Gemeente Winburg gestig Ds Lindley; `n Presbiteriaanse Sendeling; word die eerste leraar van die Voortrekkerkerk. Hy woon in Natal en in 1842; op pad na Potchefstroom; bevestig hy die eerste kerkrade van Winburg en Potchefstroom en doop ook 331 kinders.
75	1842	1842—1842: NG Gemeente Prins Albert gestig Afgestig van Beaufort-Wes 1842—1842: Dick King se rit te perd vanaf Durban na Grahamstad 1842—1842: Sinode besluit op benaming van Nederduitse Gereformeerde Kerk 1842—1842: Reglement van 1842 maak kerk vryer van staatsinmenging 1842—1842: Britse anneksasie van Natal 1842—1843: Oorlog tussen die Britte en die Boere in Natal 26 Mrt 1842—26 Mrt 1842: Nederduitsch Hervormde Gemeente Potchefstroom gestig 27 Mrt 1842—27 Mrt 1842: NG Gemeente Mooirivier (Potchefstroom) gestig Die Voortrekker Volksraad het bepaal dat `twee gemeentes wes en drie oos van die Drakensberge gestig moet word`. Ds Daniel Lindley het nuwe lidmate op 26/27 Maart 1842 bevestig en dit word beskou as die stigtingsdatum.
76	1843	1843—1843: NG Gemeente Kruisvallei gestig Afgestig van Tulbagh a.g.v. `n skeuring. In 1935 is die gemeente weer met Tulbagh verenig. 1843—1843: NG Gemeente Richmond gestig Afgestig van Graaff-Reinet/Beaufort-Wes 1843—1843: Ordonnansie 7 vervang De Mist se kerkorde
77	1844	1844—1844: NG Gemeente Victoria-Wes gestig Afgestig van Beaufort-Wes 1844—1844: Toegang tot grond verander vanaf verpagte eiendom na volle of vrye besit 1844—1844: Victoria-Wes gestig 1844—1844: Hendrik Potgieter vestig hom in Delagoabaai Apr 1844—Apr 1844: Boere van Natal vestig hulle in Potchefstroom Die Boere het hulle daar gevestig nadat hulle die Drakensberge oorgesteek het
78	1845	1845—1845: NG Gemeente Franschhoek gestig Afgestig van Paarl 1845—1845: NG Gemeente Mosselbaai gestig Afgestig van George 1845—1845: Berlynse Sendinggenootskap stig buite-stasie onder die Korana by Pniel 1845—1845: Natal word `n outonome distrik van die Kaapkolonie 1845—1845: Slag van Zwartkoppies 1845—1845: Mothibi van die Tlhaping oorlede 1845—1845: Ohrigstad gestig
79	1846	1846—1846: NG Gemeente Burgersdorp gestig Afgestig van Colesberg/Cradock 1846—1846: Bloemfontein gestig 1846—1846: Stigting van Evangeliese Alliansie 1846—1847: Setlaars arriveer vanaf Buenos Aires; Argentini? Ongeveer 103 setlaars arriveer in Port Elizabeth vanaf oorlog-geteisterde Buenos Aires; Argentini? 1846—1848: Sewende Grensoorlog tussen die Xhosa en blankes Hierdie oorlog staan ook bekend as die `Oorlog van die Byl`.
80	1847	1847—1847: Rynse sendeling Christoph Alheit verskuif na Schietfontein (Carnarvon) 1847—1847: Opening van Montagu Pas 1847—1847: Eerste Sinodale Sendingkommissie aangewys 1847—1847: Victoria-Oos en Brits Kaffraria geannekseer as deel van die Kaapkolonie 1847—1847: Koloniale grens uitgebrei na die Oranjerivier 1847—1847: Suikerrietplantasies begin in Natal 1847—1847: Oos Londen gestig 19 Jan 1847—19 Jan 1847: NG Gemeente Calvinia (Hantam) gestig Afgestig van Clanwilliam
81	1848	1848—1848: NG Gemeente Humansdorp gestig Afgestig van Uitenhage 1848—1848: Slag van Boomplaats 1848—1848: NG Gemeente Bloemfontein gestig Ds Andrew Murray (Jnr) was die eerste leraar 1848—1848: Soutpansberg (later Schoemansdal) gestig 1848—1848: Aankoms van R Gray Hy was die eerste Anglikaanse biskop 1848—1854: Oranjerivier Soewereiniteit 26 Jan 1848—26 Jan 1848: NG Gemeente Napier gestig Afgestig van Bredasdorp/Caledon 3 Feb 1848—3 Feb 1848: Britte; onder leiding van Sir Harry Smith; annekseer die Vrystaat 1 Mrt 1848—1 Mrt 1848: NG Gemeente Fauresmith gestig Die gemeente het aanvanklik bekend gestaan as `De Gemeente aan de Rietrivier`. 23 Mrt 1848—23 Mrt 1848: Ongeveer 163 Duitse setlaars arriveer in Natal Hulle het bekend gestaan as die Bergthiel Setlaars 25 Nov 1848—25 Nov 1848: NG Gemeente Smithfield gestig 30 Nov 1848—30 Nov 1848: NG Gemeente Bloemfontein gestig
82	1849	1849—1849: NG Gemeente Harrismith gestig 1849—1849: Stigting van `De Gereformeerde Kerkbode` Amptelike nuusblad van die NG Kerk 1849—1849: Eerste Joodse Gemeente in Kaapstad gestig 1849—1850: Die Byrne Setlaars arriveer in Natal Anders as die 1820-setlaars; was hierdie immigrante tipies van die middel- en ho?r-middelstand; en hoofsaaklik uit die noorde van Engeland afkomstig. Hierdie groep het ook klaarblyklik sterker bande as die 1820-setlaars met Brittanje behou.
83	1850	1850—1850: NG Gemeente Namakwaland (Springbok) gestig Afgestig van Clanwilliam 1850—1850: Wesleyaanse Setlaars arriveer in Natal 1850—1850: Eerste Afrikaanse boek geskryf Dit is gedoen deur `n imam (Moslem gebedsleier) van slawe afkoms 1850—1853: Agtste Grensoorlog 2 Jan 1850—2 Jan 1850: NG Gemeente Magaliesberg (Rustenburg) gestig Afgestig van Mooirivier. Magaliesberg was `n wyk van Mooirivier. 7 Jan 1850—7 Jan 1850: NG Gemeente Lydenburg gestig Eerste lidmate deur Ds Andrew Murray van Bloemfontein bevestig. Hy het ook by die geleentheid 74 kinders gedoop. 16 Nov 1850—16 Nov 1850: Nederduitsch Hervormde Gemeente Rustenburg gestig
84	1851	1851—1851: NG Gemeente Knysna gestig Afgestig van George 1851—1851: Eerste Basoeto-oorlog 1851—1851: Suiker vir die eerste keer geproduseer van suikerriet wat in Natal aangeplant is 10 Feb 1851—10 Feb 1851: NG Gemeente Ladismith gestig Afgestig van Swellendam/Riversdal 24 Feb 1851—24 Feb 1851: NG Gemeente Fraserburg gestig Afgestig van Beaufort-Wes 13 Des 1851—13 Des 1851: NG Gemeente Hopefield gestig Afgestig van Swartland
85	1852	1852—1852: NG Gemeente Aliwal-Noord gestig Afgestig van Burgersdorp 1852—1852: Stranding van die `Birkenhead` 1852—1852: Die `New Church (Congregational / Presbyterian)` in Port Elizabeth gestig 1852—1852: Tweede eeufeesherdenking Dr A Faure lewer die feesrede 1852—1852: Kopermynbou begin by Springbokfontein (Namakwaland) Trekarbeid op klein skaal 1852—1852: Brittanje onttrek uit Oranjerivier Soewereiniteit met Sandrivier-konvensie 17 Jan 1852—17 Jan 1852: Totstandkoming van `Zuid-Afrikaansche Republiek` (ZAR) 16 Mrt 1852—16 Mrt 1852: Versoening tussen Andries Pretorius en Hendrik Potgieter 10 Apr 1852—10 Apr 1852: NG Gemeente Zoutpansberg (Pietersburg) gestig Ds Andrew Murray van Bloemfontein het die gemeente op Schoemansdal gestig. 30 Apr 1852—30 Apr 1852: Nederduitsch Hervormde Gemeente Pietersburg gestig 19 Mei 1852—19 Mei 1852: NG Gemeente Middelburg gestig Afgestig van Colesberg/Richmond/Graaff-Reinet/Cradock
86	1853	1853—1853: NG Gemeente Darling gestig Afgestig van Swartland 1853—1853: Instelling van Verteenwoordigende Raad aan die Kaap 1853—1853: Nedersettings van Queenstown en Seymour ontstaan 1853—1853: Nicolaas Waterboer word Griekwa Kaptein 1853—1853: Hopetown gestig 1853—1853: Biskop Colenso word Anglikaanse biskop in Natal 1853—1853: Stigting van Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika (NHK) 1853—1853: `Union Steamship Line` gestig 19 Jan 1853—19 Jan 1853: NG Gemeente Robertson gestig Afgestig van Swellendam 1 Okt 1853—1 Okt 1853: NG Gemeente Oudtshoorn gestig Afgestig van George/Mosselbaai
87	1854	1854—1854: NG Gemeente Alexandria gestig Afgestig van Uitenhage 1854—1854: NG Gemeente Queenstown gestig Afgestig van Cradock 1854—1854: NG Gemeente Pretoria gestig Daar was toe net 28 wonings in die omgewing. 1854—1854: Vrystaatse Vierkleur vir die eerste keer in Bloemfontein gehys 1854—1854: Eerste verkose parlement van die Kaapkolonie 1854—1854: Boere verslaan die Ndebele by Makapansgat 1854—1854: George Grey (1812-1898); Portugees-gebore Britse koloniale Goewerneur 18 Feb 1854—18 Feb 1854: NG Gemeente Hopetown gestig Afgestig van Colesberg 23 Feb 1854—23 Feb 1854: Die Republiek van die Oranje Vrystaat ontstaan Die Republiek het ontstaan na die ondertekening van die Bloemfontein Konvensie 16 Okt 1854—16 Okt 1854: NG Gemeente Montagu gestig Afgestig van Swellendam 19 Nov 1854—19 Nov 1854: NG Gemeente Utrecht gestig Gemeente is deur die konsulent; Dr HE Faure van Pietermaritzburg gestig. Ds Lion Cachet neem beroep op 27 Mei 1865 aan.
88	1855	1855—1855: NG Gemeente Sutherland gestig Afgestig van Worcester 1855—1855: NG Gemeente Heidelberg gestig Afgestig van Swellendam/Riversdal 1855—1855: Stigting van Grey Kollege in Bloemfontein Gesteun deur NG Kerk 1855—1855: 20 myners arriveer om in die Namakwalandse kopermyne te werk 4 Feb 1855—4 Feb 1855: NG Gemeente Jansenville gestig Afgestig van Uitenhage 2 Mrt 1855—2 Mrt 1855: NG Gemeente Ceres gestig Afgestig van Tulbagh 19 Apr 1855—19 Apr 1855: NG Gemeente Murraysburg gestig Afgestig van Graaff-Reinet 8 Sep 1855—8 Sep 1855: Nederduitsch Hervormde Gemeente Pretoria gestig 16 Okt 1855—16 Okt 1855: NG Gemeente Aberdeen gestig Afgestig van Graaff-Reinet 16 Nov 1855—16 Nov 1855: Pretoria gestig Marthinus Wessel Pretorius het in 1853 twee plase; Elandspoort en Koedoespoort; gekoop met die doel om `n dorp te stig wat as die middelpunt van die oorvaalse staat moes dien. Hy het besluit om die dorp na sy vader; Andries Pretorius; te vernoem. 9 Des 1855—9 Des 1855: NG Gemeente Simonstad (-Kalkbaai)(Vishoek) gestig Afgestig van Wynberg. Met stigting was die naam van die gemeente slegs Simonstad
89	1856	1856—1856: NG Gemeente Hanover gestig Afgestig van Colesberg/Richmond 1856—1856: Natal word `n aparte kolonie 1856—1856: Die `Anglican St. Paul`s Church` in Port Elizabeth gestig 1856—1856: Ongeveer 3000 Krimoorlog veterane (Duitse Legioensoldate) vestig in Kaffraria 2700 Duitse burgers sluit later by hulle aan 1856—1857: Xhosa-selfmoord deur slagting van hul vee In April of Mei 1856 het die tienderjarige Nongqawuse en haar vriendin Nombanda gaan water haal by `n poel naby die monding van die Gxarharivier. Met haar terugkoms het sy haar oom en voog; Mhlakaza; `n Xhosa spiritualis; vertel dat sy die geeste van drie van haar voorvaders ontmoet het. Sy het beweer dat die geeste haar vertel het dat as die Xhosa-mense al hul oeste verwoes en al hul vee doodmaak; die geeste as beloning al die Britse setlaars in die see sou jaag. Hulle sou ook al die oeste vervang en die krale met mooier en gesonder vee vul. 1856—1862: Ongeveer 700 jeugdiges arriveer vanaf Holland 14 Okt 1856—14 Okt 1856: NG Gemeente Dordrecht gestig Afgestig van Aliwal-Noord/Burgersdorp Nov 1856—Nov 1856: NG Gemeente Boshof gestig 17 Des 1856—17 Des 1856: Stigting van die Boererepubliek Lydenburg
90	1857	1857—1857: Transvaalse Vierkleur vir die eerste keer gehys 1857—1857: Robert Moffat voltooi sy vertaling van die Bybel in Setswana Hy het die Ou Testament van die Bybel in Setswana vertaal 1857—1857: Eerste poskontrak met die `Union Steamship Company` Die kontrak was vir `n gereelde posdiens tussen Brittanje en Suid-Afrika 1857—1857: Besluit oor afsonderlike eredienste vanwe? die `zwakheid van sommigen` 1857—1857: Eerste Wetgewende Raad in Natal 1857—1857: Ongeveer 157 Ierse meisies arriveer Hulle arriveer op die skip `Lady Kennaway` en vestig in Brits-Kaffraria 1857—1857: Kaapse Kerk besluit oor sendingwerk buite die Kolonie 1857—1857: Xhosa betree die Karoo na die Oos-Kaapse veeslagting 1857—1862: Ondersteunde immigrasieskemas bring ongeveer 12 000 setlaars die land in 6 Jan 1857—6 Jan 1857: MW Pretorius; eerste President van die Zuid Afrikaansche Republiek 15 Nov 1857—15 Nov 1857: NG Gemeente St. Stephens (Kaapstad) gestig Kleurlinggemeente wat selfstandig ontstaan het
91	1858	1858—1858: NG Gemeente Riebeeck-Wes gestig Afgestig van Swartland 1858—1858: Joodse gemeente in Port Elizabeth gestig 1858—1858: Oorlog tussen Oranje Vrystaat en die Basoeto-stam 1858—1858: Paarl Gimnasium seunskool deur Ds GWA van der Lingen gestig 1858—1858: Die `Anglican Holy Trinity Church` in Port Elizabeth gebou Jan 1858—Jan 1858: NG Gemeente Villiersdorp gestig Afgestig van Caledon
92	1859	1859—1859: Stigting van die Gereformeerde Kerke in SA Hierdie kerk het weggebreek vanaf die Nederduitsch Gereformeerde Kerk 1859—1859: Gereformeerde Gemeente Reddersburg gestig 1859—1859: Gereformeerde Gemeente Lydenburg gestig 1859—1859: Gereformeerde Gemeente Pretoria gestig 1859—1859: NG Gemeente Greytown gestig Afgestig van Pietermaritzburg. 1859—1859: NG Gemeente Komg(h)a (Maclean/Macleantown) gestig Voor die stigting is mense in Kaffraria deur leraars van Glen Lynden; Albani? en Stockenstr?m besoek. 1859—1859: Gereformeerde Gemeente Waterberg gestig 1859—1859: Gereformeerde Gemeente Rustenburg gestig 1859—1859: Eerste spoorweglyn in Suid-Afrika begin in Kaapkolonie 1859—1859: Opening van Kweekskool; Stellenbosch 1859—1859: Charles Darwin publiseer `Origin of Species` oor evolusie 12 Okt 1859—12 Okt 1859: NG Gemeente Pearston gestig Afgestig van Graaff-Reinet/Somerset-Oos
93	1860	1860—1860: NG Gemeente Kroonstad gestig Afgestig van Harrismith. 1860—1860: Gereformeerde Gemeente Middelburg (Kaap) gestig 1860—1860: Gereformeerde Gemeente Burgersdorp gestig 1860—1860: NG Gemeente Marthinus Wesselstroom (Wakkerstroom) gestig Eerste leraar; Ds DP Ackerman; eers op 16 November 1874 bevestig. 1860—1860: NG Gemeente Waterberg gestig Eerste vaste leraar eers in 1890 bevestig. 1860—1860: Gereformeerde Gemeente Colesberg gestig 1860—1860: NG Gemeente Jacobsdal gestig 1860—1860: Begin van die `Penny Post` in Kaapstad 1860—1860: Begin van konstruksie van die Tafelbaai Dokke 1860—1860: Spoorlyn tussen Kaapstad en Wellington geopen 1860—1860: Opening van SA Biblioteek 1860—1860: Aankoms van Indi?r-kontrakarbeiders in Natal om op suikerplantasies te werk Tussen 1860 en 1911 arriveer ongeveer 52 000 Indi?rs en sowat 50% bly in die land 1860—1860: Die `Catholic St. Augustine`s Church` in Port Elizabeth gestig 1860—1860: Eerste telegraafdiens in Suid-Afrika Hierdie diens was tussen Kaapstad en Simonstad 1860—1860: Eerste Baptistekerk in Port Elizabeth gestig 1860—1860: Worcester-konferensie Begin van geestelike herlewings 1860—1860: Boere republieke noord van die Vaalrivier verenig met die ZAR Pretoria word gekies as die hoofstad 26 Jun 1860—26 Jun 1860: Eerste spoorweg geopen n Spoorlyn van 8 km was in Durban gebou; wat Kaapstad voorgespring het met ongeveer 2 jaar.
94	1861	1861—1861: NG Gemeente Lady Grey gestig Afgestig van Aliwal-Noord 1861—1861: Eerste Pinksterbidure; Paarl 1861—1861: Aankoms van H. Gonin en A. McKidd Hulle was die eerste buitelandse sendelinge van die NG Kerk 1861—1862: Griekwa trek onder Adam Kok III vanaf Philippolis na Niemandsland Apr 1861—Apr 1861: Nederduitsch Hervormde Gemeente Volksrust gestig
95	1862	1862—1862: NG Gemeente Balfour (Greykerk) gestig Afgestig van Stockenstr?m (kleurlinggemeente) 1862—1862: NG Gemeente Bethulie gestig 1862—1862: Eerste burgerlike hofbeslissings oor liberale stryd in die Kerk
96	1863	1863—1863: Gereformeerde Gemeente Philipstown gestig 1863—1863: Gereformeerde Gemeente Potchefstroom gestig 1863—1863: NG Gemeente Alice (Victoria-Oos) gestig Afgestig van Albanie 1863—1863: Gereformeerde Gemeente Bethulie gestig 1863—1863: NG Gemeente Tarkastad gestig Afgestig van Cradock/Queenstown 1863—1863: NG Gemeente Riebeeck-Kasteel gestig Afgestig van Swartland 1863—1863: Eerste buitelandse sendingwerk van NG Kerk Dit was by Saulspoort en Soutpansberg gedoen 1863—1863: Inwyding van die huidige Neo-Gotiese Toringkerk van Stellenbosch Die argitek was Carl Otto Hager van Dresden. 1863—1863: Die `Hill Presbyterian Church` in Port Elizabeth gestig 1863—1863: North End Cemetery` in Port Elizabeth begin 15 Jul 1863—15 Jul 1863: NG Gemeente Edenburg gestig Afgestig van Fauresmith. Des 1863—Des 1863: NG Gemeente Philadelphia (Koeberg) gestig Afgestig van Durbanville
97	1864	1864—1864: Gereformeerde Gemeente Aliwal-Noord gestig 1864—1864: NG Gemeente Willowmore gestig 1864—1864: Gereformeerde Gemeente Ventersburg gestig 1864—1864: Eerste Natalse sinode 1864—1864: St. George`s Cemetery` in Port Elizabeth begin Apr 1864—Apr 1864: Nederduitsch Hervormde Gemeente Middelburg gestig
98	1865	1865—1865: Gereformeerde Gemeente Fauresmith gestig 1865—1865: Eerste Vrystaatse sinode 1865—1865: Bekendstelling van eerste Xhosa vertaling van die Bybel 1865—1865: Verhoor van Biskop Colenso Weens sy teenkanting teen die leer van ewige straf vir sondaars; en vir sy verdraagsaamheid teenoor poligamie onder die Zoeloes; is Colenso in 1863 deur sy senior; Biskop Robert Gray van Kaapstad; gedaag om voor hom te verskyn op `n klag van kettery. 1865—1865: Oorlog tussen die Oranje Vrystaat en die Basoeto`s 1865—1866: Ekonomiese depressie regdeur Suid-Afrika 1865—1866: Albani? Nedersetting Skema 27 Jun 1865—27 Jun 1865: NG Gemeente Heidelberg gestig 27 Jun 1865—27 Jun 1865: Nederduitsch Hervormde Gemeente Heidelberg gestig 19 Okt 1865—19 Okt 1865: NG Gemeente Uniondale gestig Afgestig van George 20 Nov 1865—20 Nov 1865: Nederduitsch Hervormde Gemeente Waterberg gestig
99	1866	1866—1866: NG Gemeente Hartebeesfontein gestig Afgestig van Potchefstroom. Die gemeente is soms ook Schoonspruit genoem. 1866—1866: Indi? staak om arbeiders na Natal te stuur 18 Feb 1866—18 Feb 1866: Nederduitsch Hervormde Gemeente Klerksdorp gestig 13 Mrt 1866—13 Mrt 1866: NG Gemeente Nasaret (Middelburg) gestig
100	1867	2 Apr 1867—2 Apr 1867: Eerste diamant naby Hopetown gevind Die 15-jarige Erasmus Jacobs het met `n klip gespeel toe `n buurman; Schalk van Niekerk; hom daarmee sien. Hy het vermoed dat dit iets waardevols was en het die steen aan John O`Reilly gegee; wat dit op sy beurt aan Lorenzo Boyes; die magistraat van Colesberg; gegee het. Boyes het dit getoets deur sy voorletters DP in sy kantoorvenster uit te krap; wat vandag nog te sien is. Die steen is daarna na Grahamstad gestuur waar dit as `n 21;25 karaat diamant ge?dentifiseer is. Sir Philip Woodhouse; Goewerneur van die Kaap; het die steen vir 500 Pond sterling gekoop; wat `n aansienlike bedrag vir daardie tyd was. Die steen staan as `Eureka` bekend.
101	1868	1868—1869: Korana Oorlog langs die Oranje Rivier 15 Aug 1868—15 Aug 1868: NG Gemeente Zeerust gestig Afgestig van Potchefstroom.
102	1869	1869—1869: NG Gemeente Ficksburg gestig 1869—1869: Gereformeerde Gemeente Dordrecht gestig 1869—1869: NG Gemeente Bethlehem gestig 1869—1869: Goud- en diamantstormlope begin Die Ster van Suid-Afrika was die oorsaak van groot opgewondenheid regdeur die w?reld. Teen die einde van 1869 het `n groep delwers van Natal na Klipdrift op die walle van die Vaalrivier gekom. Dit het aanleiding tot die eerste diamant-stormloop gedurende 1870 gegee; sowel as die vestiging van vele delwerye in die omgewing. 1869—1869: Spoorweg vanaf Port Nolloth na O`Kiep 7 Feb 1869—7 Feb 1869: Nederduitsch Hervormde Gemeente Bronkhorstspruit gestig Mrt 1869—Mrt 1869: Die `Ster van Suid-Afrika` diamant ontdek n 83;5 karaat wit diamant was deur `n skaapwagter op die plaas Sandfontein; naby Schalk Van Niekerk se plaas; ontdek.
103	1870	1870—1870: NG Gemeente Ladybrand gestig Die dorp is vernoem na die vrou van Pres Brand van die Vrystaat. 1870—1870: NG Gemeente Rouxville gestig 1870—1870: NG Gemeente Bloemhof gestig 1870—1870: Opening van Kaapstad Dokke 1870—1870: Galeshewe van die Tlhaping gebore 1870—1871: Die `St. Peter`s Anglican Church` in Port Elizabeth gestig 1870—1884: Wilhelm Bleek en Lucy Lloyd voer onderhoude met Xam gevangenes in Kaapstad 30 Jul 1870—30 Jul 1870: NG Gemeente Wepener gestig
104	1871	1871—1871: Gereformeerde Gemeente Barkly-Oos gestig 1871—1871: Goud in die Oos-Transvaal ontdek 1871—1871: Eerste pos vanaf Kaapstad na die diamantvelde 1871—1871: Diamante op die plaas Vooruitzicht ontdek Die plaas is later `New Rush` genoem en uiteindelik Kimberley. Griekwa aanspraak op Diamantvelde word erken en Waterboer soek Britse beskerming. Diamantmynbedrywighede stimuleer trekarbeid op `n ongekende skaal. Twee-derdes van die swart werksmag kom vanaf die Limpopovallei en verder. 1871—1871: Brittanje annekseer die diamantvelde van Kimberley en Griekwaland-Wes 12 Jun 1871—12 Jun 1871: Nederduitsch Hervormde Gemeente Zeerust gestig
105	1872	1872—1872: Gereformeerde Gemeente Boshof gestig 1872—1872: NG Gemeente Dutoitspan (Beaconsfield) gestig Voor die stigting van die gemeente is mense op die myne deur predikante van die Kaapkolonie en die OVS bearbei. 1872—1872: Gereformeerde Gemeente Ladybrand gestig 1872—1872: Gereformeerde Gemeente Steynsburg gestig 1872—1872: NG Gemeente Kimberley gestig Voor die stigting van die gemeente is die myners deur predikante van die Kaapkolonie en die OVS bearbei.
106	1873	1873—1873: NG Gemeente Frankfort gestig Die landmeter; Albert von Gordon; bied gratis opmeting aan mits die dorp na sy geboortedorp in Duitsland vernoem word. Frankfort beteken `vrye vesting`. 1873—1873: NG Gemeente Philipstown gestig Afgestig van Colesberg 1873—1873: Goud in die Lydenburg distrik in die Transvaal ontdek 1873—1873: Griekwaland-Wes as `n Britse kolonie geproklammeer 1873—1875: Mans; vroue en kinders arriveer as landbou setlaars Ongeveer 3 300 mans; vroue en kinders arriveer as landbou setlaars of arbeiders vir openbare werke 22 Feb 1873—22 Feb 1873: NG Gemeente Calitzdorp gestig Afgestig van Oudtshoorn 19 Apr 1873—19 Apr 1873: NG Gemeente Barkly-Oos gestig Afgestig van Lady Grey/Dordrecht Mei 1873—Mei 1873: NG Gemeente Heilbron gestig Afgestig van Kroonstad.
107	1874	1874—1874: NG Gemeente Carnavon (Schietfontein) gestig Afgestig van Victoria-Wes. Blankes in die omgewing is eers deur die Rynse sendelinge bearbei 1874—1874: NG Gemeente Bultfontein gestig Alle dokumente is tydens die Anglo-Boere oorlog verwoes. 1874—1874: Spoorweglyn vanaf Port Elizabeth na Uitenhage geopen 1874—1874: Kollege in Stellenbosch gestig Dit het later `Victoria College` geword. Vandag is dit die Universiteit van Stellenbosch 1874—1874: Stigting van `Christelijke Jongelieden Vereniging`
108	1875	1875—1875: Gereformeerde Gemeente Venterstad gestig 1875—1875: Gereformeerde Gemeente Piet Retief gestig 1875—1875: Swart Vlag Rebellie deur wit delwers by Kimberley 1875—1875: Vrywillige Beginsel in Kaapse Parlement aanvaar 17 Jun 1875—17 Jun 1875: NG Gemeente Brandfort gestig 26 Jul 1875—26 Jul 1875: NG Gemeente Noorder-Paarl gestig Afgestig van Paarl 14 Aug 1875—14 Aug 1875: Genootskap van Regte Afrikaners gestig Stigting het aan huis van Gideon Malherbe in Paarl plaasgevind
109	1876	1876—1876: NG Gemeente Maraisburg-Hofmeyr gestig Afgestig van Burgersdorp/Cradock 1876—1876: Solomon Tshekisho Plaatje gebore Hy het later `n belangrike tolk geword tydens die Anglo-Boere Oorlog 26 Jan 1876—26 Jan 1876: NG Gemeente Steynsburg gestig Afgestig van Burgersdorp 10 Jun 1876—10 Jun 1876: NG Gemeente Steytlerville gestig Afgestig van Uitenhage 27 Jul 1876—27 Jul 1876: NG Gemeente Lindley gestig Afgestig van Bethlehem en Kroonstad.
110	1877	1877—1877: NG Gemeente Vanrhynsdorp (Troe-Troe) gestig Afgestig van Clanwilliam/Calvinia/Namakwaland 1877—1877: Gereformeerde Gemeente Parys gestig 1877—1877: Negende Oosgrensoorlog 1877—1877: Sendingwerk begin by Mochudi (Botswana) 1877—1877: Naturelle Lokasies` vir die Tswana tot stand gebring in Griekwaland-Wes 1877—1877: Opening van Sendinginstituut; Wellington 25 Jan 1877—25 Jan 1877: NG Gemeente Britstown gestig Afgestig van Richmond/Victoria-Wes/Hopetown 12 Apr 1877—12 Apr 1877: Shepston annekseer die ZAR vir Brittanje 10 Mei 1877—10 Mei 1877: Paul Kruger lei `n deputasie na Brittanje om die vryheid van die ZAR te eis
111	1878	1878—1878: NG Gemeente Williston (Amandelboom) gestig Afgestig van Carnarvon. Die blanke inwoners is eers deur sendelinge bearbei. 1878—1878: NG Gemeente Nieu-Bethesda gestig Afgestig van Graaff-Reinet 1878—1878: Walvisbaai as Britse gebied geproklammeer 1878—1878: Telegraafdiens tussen Natal en Transvaal ingestel 1878—1878: Einde van Negende (laaste) Oosgrensoorlog 1878—1878: Koegas wandade 1878—1879: Griekwaland-Wes Rebellie en Korana Oorlog Gebeure val saam met soortgelyke konflikte elders in Suid-Afrika 23 Jan 1878—23 Jan 1878: Stigting van Normaalskool vir onderwysstudente; Kaapstad 1 Mrt 1878—1 Mrt 1878: NG Gemeente Prieska gestig Afgestig van Victoria-Wes/Carnarvon 14 Mei 1878—14 Mei 1878: Paul Kruger lei `n tweede deputasie na Brittanje Die doel van hierdie deputasie was om die vryheid van die ZAR te eis 3 Okt 1878—3 Okt 1878: De Afrikaner Bond gestig Dit was `n nuwe politieke party
112	1879	1879—1879: NG Gemeente Drieankerbaai (Groenpunt) gestig Afgestig van Kaapstad 1879—1879: NG Gemeente Goudini (Rawsonville) gestig Afgestig van Worcester 25 Feb 1879—25 Feb 1879: NG Gemeente Porterville gestig Afgestig van Piketberg 3 Jul 1879—3 Jul 1879: NG Gemeente Senekal gestig Sep 1879—Sep 1879: Anglo-Zoeloe Oorlog begin Veldslae van Isandhlwana; Rorke`s Drift en Ulundi 3 Des 1879—3 Des 1879: NG Gemeente Moorreesburg gestig Afgestig van Swartland
113	1880	1880—1880: NG Gemeente Griekwastad gestig Die lidmate het buite die grense van die bestaande gemeentes geval 1880—1880: Eerste Wetgewende Raad in die Transvaal 1880—1880: Vyfde Basoeto Oorlog 1880—1880: Stigting van die De Beers Maatskappy 1880—1880: Griekwaland-Wes by die Kaapkolonie ingelyf Sep 1880—Sep 1880: NG Gemeente Barrydale gestig Afgestig van Montagu/Swellendam Des 1880—Des 1880: Eerste skoot gevuur in die Eerste Vryheidsoorlog
114	1881	1881—1881: NG Gemeente Molteno gestig Afgestig van Dordrecht (?) 1881—1881: Stigting van die Instituut vir Dowes; Worcester 1881—1881: Brittanje erken die onafhanklikheid van die ZAR 1881—1881: Kerk begin opkomende nasionalistiese bewustheid van Afrikaner in ag neem 1881—1881: Jantje Mothibi van die Tlhaping oorlede 1881—1881: Eerste sinode van NG Sendingkerk 1881—1882: Tswana-Kora oorlo? met blanke huursoldaat betrokkenheid 28 Jan 1881—28 Jan 1881: Slag van Laing`s Nek 27 Feb 1881—27 Feb 1881: Boere verslaan Brittanje by die Slag van Majuba Einde van Eerste Vryheidsoorlog na die Slag van Amajuba. 2 Mrt 1881—2 Mrt 1881: Verklaring van vrede met Brittanje Die ooreenkoms is by die huis van O`Neill in Noord-Natal aangegaan
115	1882	1882—1882: NG Gemeente Warrenton gestig Afgestig van Dutoitspan 1882—1882: NG Gemeente Petrusville gestig Afgestig van Philipstown 1882—1882: NG Gemeente Vredefort gestig Afgestig van Kroonstad. 1882—1882: NG Gemeente Vrede gestig Alle dokumente is in brande tydens die Anglo-Boere oorlog en in die pastorie gedurende Junie 1916 verwoes. 1882—1882: NG Gemeente Venterstad gestig Afgestig van Colesberg/Burgersdorp 1882—1882: NG Gemeente Parys gestig 1882—1882: Abraham September (`n vrygestelde slaaf) begin met Oranjerivier besproeiing 1882—1882: South End Cemetery` in Port Elizabeth begin 1882—1882: Gebruik van Nederlands in die Kaapse Parlement erken 1882—1882: Ongeveer 4645 setlaars arriveer 1882—1882: Opening van eerste ouetehuis; Kaapstad 1882—1883: Boere republieke Stellaland en Goosen 9 Mei 1882—9 Mei 1882: Inhuldiging van Paul Kruger as President van die ZAR 2 Des 1882—2 Des 1882: NG Gemeente Newcastle gestig Afgestig van Ladysmith. 15 Des 1882—15 Des 1882: NG Gemeente Dewetsdorp gestig
116	1883	1883—1883: Gereformeerde Gemeente Postmasburg gestig 1883—1883: NG Gemeente Reivilo (Cathcart-Wes/Klein Boetsap) gestig Afgestig van Dutoitspan (?) 1883—1883: NG Gemeente Stellaland (Vryburg) gestig Die gemeente het selfstandig ontstaan 1883—1883: NG Gemeente Laingsburg gestig Afgestig van Worcester/Sutherland/Prins Albert 1883—1883: Gereformeerde Gemeente Philippolis gestig 1883—1883: Ds Gwayi Tyamzashe verloor sy kleim Hy was die laaste swart man wat `n kleim in Kimberley myne gehou het 1883—1890: Duitsers beset Suidwes-Afrika en Duits-Oos-Afrika
117	1884	1884—1884: Die `Anglican St. Cuthbert`s Church` in Port Elizabeth gebou 1884—1884: Barberton se goudvelde geopen 1884—1885: Warren neem Stellaland en Goosen oor Vestig Kroon Kolonie van Brits Betsjoeanaland en Betsjoeanaland Protektorate 16 Aug 1884—16 Aug 1884: Stigting van die Republiek van Vryheid in Natal
118	1885	1885—1885: NG Gemeente Lichtenburg gestig 1885—1885: Spoorweglyn vanaf Kaapstad bereik Kimberley 7 Des 1885—7 Des 1885: Totstandkoming van Nederduitsch Hervormde of Gereformeerde Kerk
119	1886	1886—1886: Gereformeerde Gemeente Vryburg gestig 1886—1886: NG Gemeente Roossenekal gestig Afgestig van Middelburg. Dorp is vernoem na Kommandante Roos en Senekal wat in die Mapochse oorlog gesneuwel het. 1886—1886: Stigting van Predikante-Sendingvereniging 1886—1886: Ontdekking van gouddraende gesteentes by Ferreira se kamp Hierdie kamp het later ontwikkel tot Johannesburg
120	1887	1887—1887: Brittanje verower Zoeloeland 1887—2002: Gereformeerde Gemeente Sterkstroom gestig later weer ontbind 17 Mei 1887—17 Mei 1887: NG Gemeente Johannesburg gestig 2 Jun 1887—2 Jun 1887: Pres Paul Kruger magtig die bou van `n spoorlyn na Delagoabaai Die spoorlyn sou die ZAR toegang tot `n hawe bied. 2 Nov 1887—2 Nov 1887: Nederduitsch Hervormde Gemeente Dullstroom gestig
121	1888	1888—1888: Nederduitsch Hervormde Gemeente Venterskroon gestig 1888—1888: NG Gemeente Cedarville gestig Afgestig van Barkly-Oos 1888—1888: Nederduitsch Hervormde Gemeente Bosmansrust gestig 1888—1888: NG Gemeente Schweitzer-Reneke gestig Dorp is vernoem na Kaptein Schweitzer en Veldkornet Reyneke wat in die Koranna-oorlog van 1885 gesneuwel het. 1888—1888: Begin van sendingwerk in Malawi 1888—1888: De Beers Consolidated Mines Ltd gestig Cecil John Rhodes verenig Kimberley mynmaatskappye as `De Beers Consolidated Mines Ltd` 1888—1888: `British South Africa Company` gestig 1888—1888: `Rudd konsessie` word deur Lobengula onderteken 14 Apr 1888—14 Apr 1888: NG Gemeente Piet Retief gestig Afgestig van Wakkerstroom.
122	1889	1889—1889: Gereformeerde Gemeente Pietersburg gestig 1889—1889: NG Gemeente Kenhardt gestig Afgestig van Carnarvon 1889—1889: NG Gemeente Bethal gestig 1889—1889: NG Gemeente Amersfoort gestig Alle dokumente is tydens die Anglo-Boere oorlog verwoes en dit is onbekend wanneer die gemeente wel gestig is. 9 Mrt 1889—9 Mrt 1889: NG Gemeente Barberton (Nou Nelspruit) gestig Okt 1889—Okt 1889: NG Gemeente Klerksdorp gestig 26 Okt 1889—26 Okt 1889: NG Gemeente Carolina gestig
123	1890	1890—1890: Gereformeerde Gemeente Bethal gestig 1890—1890: Gereformeerde Gemeente Middelburg (Transvaal) gestig 1890—1890: NG Gemeente Elliot gestig Afgestig van Dordrecht/Barkly-Oos 1890—1890: Gereformeerde Gemeente Heidelberg gestig 1890—1890: NG Gemeente Adelaide gestig Afgestig van Glen Lynden 1890—1890: Eerste spoorlyn in Transvaal Vanaf Johannesburg tot by Boksburg 1890—1890: Spoorlyn strek vanaf die Kaap tot by Bloemfontein 1890—1890: `Pioneer Column` vertrek vanaf Kimberley om Rhodesi? te beset `Pioneer Column` van Rhodes se `British South Africa Company` vertrek vanaf Kimberley om Rhodesi? te beset 1890—1890: Totstandkoming van Vrouesendingbond 7 Jun 1890—7 Jun 1890: NG Gemeente Krugersdorp gestig Afgestig van Pretoria. 13 Des 1890—13 Des 1890: NG Gemeente Ventersburg gestig Afgestig van Winburg en Kroonstad.
124	1891	1891—1891: NG Gemeente Rondebosch gestig Afgestig van Wynberg 1891—1891: NG Gemeente De Nieuwe Kerk (Tamboerskloof) gestig Afgestig van Kaapstad 1891—1891: NG Gemeente Umtata gestig Afgestig van Dordrecht 1891—1891: Gereformeerde Gemeente Petrusburg gestig 1891—1891: Nederduitsch Hervormde Gemeente Lichtenburg gestig 1891—1891: NG Gemeente Jamestown gestig Afgestig van Aliwal-Noord/Dordrecht 1891—1891: NG Gemeente Bothaville gestig 1891—1891: NG Gemeente Sterkstroom gestig Afgestig van Molteno 1891—1891: NG Gemeente Thaba `Nchu gestig Die naam beteken `Berg van die Nag`. 1891—1891: Stigting van Instituut vir Blindes; Worcester 1891—1891: Begin van sendingwerk by Morgenster in Mashonaland (Zimbabwe) Nov 1891—Nov 1891: Nederduitsch Hervormde Gemeente Krugersdorp gestig Des 1891—Des 1891: Inwyding van die Paardekraal Monument
125	1892	1892—1892: NG Gemeente Mafikeng gestig Afgestig van Vryburg 1892—1892: Spoorlyn na Johannesburg voltooi Daar was ook aansluitings vanaf Kaapstad; Port Elizabeth en Oos-Londen 1892—1892: Mankurwane van die Tlhaping oorlede 1892—1892: Stigting van Etiopiese Kerk 2 Feb 1892—2 Feb 1892: Nederduitsch Hervormde Gemeente Ventersdorp gestig 5 Apr 1892—5 Apr 1892: Nederduitsch Hervormde Gemeente Chrissiesmeer gestig 26 Apr 1892—26 Apr 1892: Nederduitsch Hervormde Gemeente Wolmaransstad gestig 29 Jul 1892—29 Jul 1892: NG Gemeente Petrusburg gestig 15 Okt 1892—15 Okt 1892: NG Gemeente Langlaagte gestig Afgestig van Johannesburg. Nov 1892—Nov 1892: NG Gemeente Jagersfontein gestig Afgestig van Fauresmith.
126	1893	1893—1893: NG Gemeente Strydenburg gestig Afgestig van Hopetown/Philipstown/Prieska/Britstown 1893—1893: Gereformeerde Gemeente Lichtenburg gestig 1893—1893: Gereformeerde Gemeente Volksrust gestig 1893—1893: NG Gemeente Upington gestig Voor die stigting het lidmate buite die grense van bestaande gemeentes geval 1893—1893: NG Gemeente Rossville (Rhodes) gestig Afgestig van Barkly-Oos. Rossville is tans weer by Barkly-Oos ingeskakel 1893—1893: Aankoms van Mohandas (Mahatma) Ghandi in Durban 3 Okt 1893—3 Okt 1893: Rhodesi?rs verslaan die Matabele Die slag het op die oewer van die Imbambezi plaasgevind
127	1894	1894—1894: Glen Grey` Wet deur Kaapse parlement aangeneem Die wet se doel was om Swart arbeid en eiendom (grondbesit) te beheer Jun 1894—Jun 1894: NG Gemeente Boksburg gestig 15 Jun 1894—15 Jun 1894: NG Gemeente Melmoth-Eshowe gestig Afgestig van Ladysmith. Die onderskeie dorpe was te klein om elk `n predikant te onderhou; gevolglik is daar `n gesamentlike gemeente gestig. 2 Nov 1894—2 Nov 1894: Spoorlyn tussen Delagoabaai (Maputo) en Johannesburg geopen
128	1895	1895—1895: NG Gemeente Vosburg gestig Afgestig van Carnarvon/Britstown/Victoria-Wes/Prieska 1895—1895: Die Pretoria - Delagoabaai spoorlyn deur die ZAR geopen 1895—1895: Brits Betsjoeanaland by die Kaapkolonie ingelyf 26 Feb 1895—26 Feb 1895: Nederduitsch Hervormde Gemeente Johannesburg gestig 6 Sep 1895—6 Sep 1895: NG Gemeente Bulawayo gestig Eerste gemeente noord van die Limpoporivier. 9 Nov 1895—9 Nov 1895: NG Gemeente Enkeldoorn (in Suid Rhodesi? - nou Zimbabwe) gestig Daar was een groot doringboom waar die eerste laer getrek was. 29 Nov 1895—29 Nov 1895: NG Gemeente Zastron gestig Dorp is vernoem na die nooiensvan van Pres Brand se vrou. 16 Des 1895—16 Des 1895: Spoorlyn tussen Durban en Johannesburg geopen 29 Des 1895—2 Jan 1896: Die Jameson Inval Jameson val die Transvaal in met `n mag van ongeveer 500 manskappe. Die Boere bied weerstand teen die Jameson inval en Jameson gee op 2 Januarie 1896 by Doornkop oor.
129	1896	1896—1896: Gereformeerde Gemeente Krugersdorp gestig 1896—1896: Gereformeerde Gemeente Lyciumville gestig 1896—1896: Montshiwa van die Rolong oorlede 1896—1896: Rinderpes epidemie versprei deur Afrika en veroorsaak groot verliese aan vee Die Rinderpes virus (RPV) is `n enkel-string RNA virus in die familie Paramyxoviridae; genus Morbillivirus. 1896—1896: Matabele Rebellie - Suid-Rhodesi? 1896—1897: Betsjoeanaland Veldtog/Galeshewe se Oorlog begin by Phokwane Dit versprei later na Langeberg 1896—1986: Gereformeerde Gemeente Johannesburg-Mayfair gestig later weer ontbind
130	1897	1897—1897: Gereformeerde Gemeente Vryheid gestig 1897—1897: NG Gemeente Douglas gestig Afgestig van Griekwastad/Dutoitspan/Kimberley/Hopetown 1897—1897: NG Gemeente Nieuwoudtville gestig Afgestig van Calvinia 1897—1897: Gereformeerde Gemeente Tweespruit gestig 1897—1897: NG Gemeente Brandvlei gestig Afgestig van Calvinia/Kenhardt/Williston 1897—1897: Zoeloeland by Natal ingelyf 1897—1897: Spoorlyn tussen Kaapstad en Bulawayo geopen 1897—1897: Luka Mothibi in Langeberg doodgemaak 4 Jan 1897—4 Jan 1897: Eerste motorvoertuig vertoon John Hess; `n sakeman; het `n Benz Voiturette ingevoer en dit by Berea Park in Pretoria ten toon gestel. Toegangsgeld van 2/6 (25 sent) is gehef. Pres Paul Kruger het `n uitnodiging vir `n rit in die motor van die hand gewys. Die motor is daarna in Johannesburg vertoon waarna dit aan `n sakeman van Johannesburg teen `n `aansienlike bedrag` verkoop is. Die motor is later gedurende die jaar deur `n brand verwoes. 18 Mrt 1897—18 Mrt 1897: 5000 Boere besluit om weerstand te bied teen die Britse anneksasie. 8 Jul 1897—8 Jul 1897: NG Gemeente Jeppestown gestig Afgestig van Johannesburg. 22 Nov 1897—22 Nov 1897: Nederduitsch Hervormde Gemeente Trichardtsfontein gestig
131	1898	1898—1898: NG Gemeente Christiana gestig Die gemeente was reeds vroe?r gestig maar is in 1898 herstig. Die rede vir die herstigting is onbekend; want alle dokumente is verbrand gedurende die Anglo-Boere oorlog. 1898—1898: Stigting van Kakamas-arbeidskolonie 2 Des 1898—2 Des 1898: NG Gemeente Trompsburg gestig
132	1899	1899—1899: Gereformeerde Gemeente Wolmaransstad gestig 1899—1899: Gereformeerde Gemeente Zeerust gestig 1899—1899: NG Gemeente De Rust gestig Afgestig van Oudtshoorn 1899—1899: NG Gemeente Loxton gestig Afgestig van Beaufort-Wes/Carnarvon/Victoria-Wes 1899—1899: Imperiale Pennie Posgeld deur die Kaapkolonie aanvaar 1899—1899: Slag van Dundee 1899—1899: Opstel van Adres oor Oorlog deur die Kaapse Moderatuur Hierdie adres is aan die Britse Ho? Kommissaris gerig 1899—1899: Vroue-vredespetisie 1899—1899: Omvattende oorlogsbediening deur die NG Kerk 1899—1899: Vrystaatse sinode aanvaar verantwoordelikheid vir sendingwerk in Zambi? 1899—1979: Gereformeerde Gemeente Elliot gestig later weer ontbind 1899—2003: Gereformeerde Gemeente Jamestown gestig later weer ontbind 28 Feb 1899—28 Feb 1899: NG Gemeente Germiston gestig Afgestig van Boksburg. Ene Mnr Jack het saam met `n mnr Simmer `n goudmyn in die gebied bedryf en die dorp is na mnr Jack se geboorteplaas naby Glasgow in Skotland vernoem. 20 Aug 1899—20 Aug 1899: Biddag vir Vrede 2 Okt 1899—2 Okt 1899: Slag van Elandslaagte 3 Okt 1899—3 Okt 1899: Generaal Redvers Buller kom in Kaapstad aan 12 Okt 1899—3 Mei 1902: Anglo-Boere Oorlog Hierdie was die Tweede Vryheidsoorlog. Die eerste skoot van die oorlog is op 1899/10/13 deur `n Coetzee by Kraaipanstasie; sowat 40 myl (64 kilometer) suid van Mafeking; afgevuur. Vroue en kinders het die meeste gely. Amptelik het 27 927 mense in die konsentrasiekampe gesterf wat meer was as die gesamentlike ongevalle van die Britte en Boere op die slagvelde. 13 Okt 1899—13 Okt 1899: Boere val Natal binne 14 Okt 1899—14 Okt 1899: Beleg van Mafikeng en Kimberley begin Beleg van Kekewich by Kimberley en Baden-Powell by Mafeking 20 Okt 1899—20 Okt 1899: Slag van Talana Penn Symons beheer die slag by Talana. M?ller gee oor. 24 Okt 1899—24 Okt 1899: Slag van Rietfontein 30 Okt 1899—30 Okt 1899: `Droewige Maandag` Joubert uitoorl? White by die Slag van Ladysmith (Modderspruit) en Carleton word gedwing om oor te gee by Nicholson`s Nek 2 Nov 1899—2 Nov 1899: Beleg van Ladysmith White se magte aanvaar die beleg van Ladysmith 23 Nov 1899—23 Nov 1899: Slag van Belmont 25 Nov 1899—25 Nov 1899: Slag van Graspan (Enslin) 28 Nov 1899—28 Nov 1899: Slag van Modderrivier (Tweeriviere) 1 Des 1899—1 Des 1899: Slag van Magersfontein 8 Des 1899—8 Des 1899: Slag van Lombard`s Kop 10 Des 1899—10 Des 1899: Slag van Stormberg 15 Des 1899—15 Des 1899: Slag van Colenso
133	1900	1900—1900: Begin van bediening aan buitelandse krygsgevangenes 1900—1900: Samesmelting van die `Union` en die `Castle Steamship Lines` 1900—1900: Sir Alfred Milner word goewerneur van die Kaapkolonie 1900—1900: Predikante vergadering by Stellenbosch 1900—1900: `The truth about the Boer and his church` word deur Kaapse predikante gepubliseer 6 Jan 1900—6 Jan 1900: Boere val Ladysmith aan 24 Jan 1900—25 Jan 1900: Slag van Spioenkop 5 Feb 1900—7 Feb 1900: Slag van Vaalkrantz 15 Feb 1900—15 Feb 1900: Kimberley ontset 18 Feb 1900—18 Feb 1900: Slag van Paardeberg Eerste groot Britse oorwinning in die oorlog 28 Feb 1900—28 Feb 1900: Ladysmith ontset 7 Mrt 1900—7 Mrt 1900: Slag van Poplar Grove 13 Mrt 1900—13 Mrt 1900: Bloemfontein ingeneem 14 Apr 1900—14 Apr 1900: Eerste Boere krygsgevangenes arriveer op St. Helena 1 Jun 1900—1 Jun 1900: Slag van Diamond Hill Jul 1900—Aug 1900: Verskroeide-aarde beleid Hierdie beleid het die afbrand van boereplase gewettig 7 Des 1900—7 Des 1900: Emily Hobhouse vertrek na Suid-Afrika Emily Hobhouse was `n Engelse maatskaplike werker wat per boot na Suid-Afrika gekom het om vas te stel wat die toestande in die Britse konsentrasiekampe was in `n poging om die Anglo-Boereoorlog te be?indig
134	1901	1901—1901: Dood van Koningin Victoria 1901—1901: Builepes in Kaapstad 1901—1902: Aankoms van Britse onderwysers om in die konsentrasiekampe te onderrig 200 onderwysers arriveer vanaf Engeland om skool te gee in die Britse konsentrasiekampe. Hulle is gevolg deur nog 100 onderwysers vanaf Kanada; Nieu Zeeland en Australi?
135	1902	1902—1902: Dood van Cecil John Rhodes 3 Mei 1902—3 Mei 1902: Vrede van Vereeniging onderteken Die ooreenkoms is in Melrosehuis in Pretoria onderteken. Dit het die Anglo-Boereoorlog be?indig 13 Jul 1902—13 Jul 1902: Dankdag vir Vrede
136	1903	1903—1903: Gereformeerde Gemeente Bloemfontein gestig 1903—1903: Gereformeerde Gemeente Molteno gestig 1903—1903: Gereformeerde Gemeente Christiana gestig 1903—1903: Eerste sinodes na die Anglo-Boereoorlog Okt 1903—Okt 1903: Eerste ernstige motorongeluk Die ongeluk het om 21:30 op `n spooroorgang in Maitland; Kaapstad; plaasgevind. Dit was donker en die bestuurder; Charles Garlick wat `n welgestelde sakeman en eienaar van die voertuig was; het nie gesien dat die tweede hek van die oorgang gesluit was nie. Toe hy en sy passasiers dit agterkom; was die Johannesburg sneltrein reeds baie naby. Daar was net genoeg tyd vir almal om uit die voertuig te spring. `Al die insittendes het min of meer ernstige beserings opgedoen` het die Cape Times berig.
137	1904	1904—1904: Gereformeerde Gemeente Bronkhorstspruit gestig 1904—1904: Stigting van die Sionistekerk 1904—1904: Chinese arbeiders gewerf vir die Transvaalse myne 1904—1904: Transvaal Technical Institute open sy deure Die Instituut het in Johannesburg begin en klasse is ook in Pretoria aangebied. In 1906 is die naam na Transvaalse Universiteitskollege (TUK) verander. In 1930 het dit die Universiteit van Pretoria geword. Jun 1904—Jun 1904: President SJP Kruger oorlede Hy is in Switserland oorlede en is op 16 Desember 1904 in die Ou Begraafplaas in Pretoria ter ruste gel?.
138	1905	1905—1905: Gereformeerde Gemeente Germiston gestig 1905—1905: Gereformeerde Gemeente Standerton gestig 1905—1905: Publikasie van `De Zending Kerk` Die eerste kerkblad van die Nederduitse Gereformeerde Sending Kerk 1905—1905: NG Gemeente Kalkbaai gestig Afgestig van Simonstad-Kalkbaai. In 1941 weer met Simonstad verenig 1 Mrt 1905—1 Mrt 1905: Nederduitsch Hervormde Gemeente Vrede gestig 15 Aug 1905—26 Aug 1905: Eerste motorrit tussen Johannesburg en Kaapstad n Oostenrykse edelman; Baron de Revertera - wat op die ho?veld geboer het - het `n weddenskap aangegaan dat hy die afstand van 2091 km in minder as 14 dae sou afl?. Hy het sy reis om 09:00 op die eerste dag begin en het elf dae later om 18:30 in Kaapstad aangekom; nadat hy baie ontberings moes deurmaak.
139	1906	1906—1906: Gereformeerde Gemeente Belfast gestig 1906—1906: Gereformeerde Gemeente Stoffberg gestig 1906—1906: Bambatha-rebellie; Natal
140	1907	1907—1907: Gereformeerde Gemeente Schweizer Reneke gestig 1907—1907: Asiatiese Registrasiewet aangeneem in die Transvaal Indi?rs is daarteen gekant 1907—1907: Stigting van die Raad van Nederduitse Gereformeerde Kerke
141	1908	1908—1908: Transvaalse Kerk stig vier sendingstasies in Mosambiek 1908—1908: Kaapse Kerk begin met sendingwerk in Nigeri? 1908—1908: Tweede Asiatiese Registrasiewet aangeneem in die Transvaal Begin van passiewe weerstandsveldtogte
142	1909	1909—1909: S.S. Waratah raak verlore tussen Durban en Kaapstad 1909—1966: Gereformeerde Gemeente Eldoret gestig later weer ontbind Mei 1909—Mei 1909: Nederduitsch Hervormde Gemeente Ermelo gestig 28 Des 1909—28 Des 1909: Eerste aangedrewe vlug n Besoekende Fransman; Albert Kimmerling; het sy Voisin oor Nahoonrenbaan; Oos-Londen; in die lug gekry tot `n hoogte van sowat ses meter.
143	1910	1910—1910: Eerste W?reldsendingkonferensie (Edinburgh) 1910—1910: Hoeksteen van die Uniegebou in Pretoria word gel? 1910—1919: Louis Botha dien as eerste Premier van Suid-Afrika 3 Mei 1910—3 Mei 1910: Unie van Suid-Afrika gestig Die Unie is gestig deur die Britse kolonies en Boererepublieke saam te voeg 3 Okt 1910—3 Okt 1910: Eerste Unie Parlement word geopen
144	1911	1911—1911: Gereformeerde Gemeente Krokodilsrivier gestig 1911—1911: Hereniging van sinodes van die NG Kerk misluk 7 Mei 1911—7 Mei 1911: Sensus van die bevolking word geneem 28 Mei 1911—28 Mei 1911: Nederduitsch Hervormde Gemeente Germiston gestig 23 Sep 1911—23 Sep 1911: Nederduitsch Hervormde Gemeente Heilbron gestig
145	1912	1912—1912: Stigting van die South African Native National Congress (ANC) 17 Aug 1912—17 Aug 1912: Nederduitsch Hervormde Gemeente Piet Retief gestig
146	1913	1913—1913: Gereformeerde Gemeente Lindley gestig 1913—1913: Gereformeerde Gemeente Frankfort gestig 1913—1913: Opmars van Natalse Indi?rs in die Transvaal in 1913—1913: Aanvaarding van Naturelle Trust en Grondwet Dit was bepalend vir latere tuislandbeleid 1913—1913: Mynerstakings en onluste op die Witwatersrand. Indi?r onluste in Natal 1913—1913: Wet op Naturellegrondbesit beperk swart eienaarskap van grond 17 Aug 1913—17 Aug 1913: Nederduitsch Hervormde Gemeente Vereeniging gestig 22 Nov 1913—22 Nov 1913: Nederduitsch Hervormde Gemeente Zwartruggens gestig 29 Nov 1913—29 Nov 1913: Nederduitsch Hervormde Gemeente Goede Hoop gestig Des 1913—Des 1913: Inwyding van die Vrouemonument in Bloemfontein
147	1914	1914—1914: Gereformeerde Gemeente Clanwilliam gestig 1914—1914: Gereformeerde Gemeente Swartruggens gestig 1914—1914: Gereformeerde Gemeente Strydenburg gestig 1914—1914: Gereformeerde Gemeente Bultfontein gestig 1914—1914: Gereformeerde Gemeente Koster gestig 1914—1914: Gereformeerde Gemeente Carolina gestig 1914—1914: Gereformeerde Gemeente Delportshoop gestig 1914—1914: Rebellie `n Groot aantal Suid-Afrikaners was gekant teen Suid-Afrika se deelname aan die Eerste W?reldoorlog en het gerebelleer. Die leiers is gevang en gevonnis. Fourie het die doodstraf ontvang. 1914—1914: Stigting van die Nasionale Party 1914—1914: Uitbreek van die Eerste W?reldoorlog 1914—1918: Suid-Afrika neem deel aan die Eerste W?reldoorlog 1914—1984: Gereformeerde Gemeente Harare gestig later weer ontbind 1914—1995: Gereformeerde Gemeente Hofmeyr gestig later weer ontbind 16 Mei 1914—16 Mei 1914: Nederduitsch Hervormde Gemeente Memel gestig 20 Des 1914—20 Des 1914: Kommandant Jopie Fourie deur vuurpeleton tereggestel
148	1915	1915—1915: Gereformeerde Gemeente Ermelo gestig 1915—1915: Buitengewone vergadering van die Raad van Kerke 1915—1915: Afrikaans word die tweede amptelike taal; naas Engels 1915—1915: Suidwes-Afrika en Suid-Afrika verbind deur spoorlyn 1915—1915: Anti-Duitse onluste in Johannesburg 18 Jun 1915—18 Jun 1915: Nederduitsch Hervormde Gemeente Standerton gestig
149	1916	1916—1916: Nederduitsch Hervormde Gemeente Louis Trichardt gestig 1916—1916: Gereformeerde Gemeente Theunissen gestig 1916—1916: Gereformeerde Gemeente Zastron gestig 1916—1916: President MT Steyn by die Vrouemonument begrawe 17 Jan 1916—17 Jan 1916: Nederduitsch Hervormde Gemeente Laeveld gestig 20 Mei 1916—20 Mei 1916: Eerste uitgawe van die Huisgenoot 8 Jul 1916—8 Jul 1916: Nederduitsch Hervormde Gemeente Bloemhof gestig 15 Jul 1916—20 Jul 1916: Slag van Delvillebos 121 Offisiere en 3032 man het die bos bestorm en met die Duitsers slaags geraak. Vyf dae later het slegs 5 offisiere en 750 man die `bos` ongedeerd verlaat. Teen daardie tyd het artillerievuur van die vyand die bos totaal vernietig.
150	1917	1917—1917: Kommunistiese Revolusie in Rusland 1917—1917: Opening van die evangelisteskool; Wellington 20 Apr 1917—20 Apr 1917: Nederduitsch Hervormde Gemeente Eendracht gestig
151	1918	1918—1918: Gereformeerde Gemeente Matlabas gestig 1918—1918: Stigting van die Afrikaner Broederbond 1918—1918: Einde van die Eerste W?reldoorlog Mei 1918—Mei 1918: Nederduitsch Hervormde Gemeente Messina gestig 25 Mei 1918—25 Mei 1918: Nederduitsch Hervormde Gemeente Bethal gestig Sep 1918—Okt 1918: Spaanse Griep-epidemie `Swart Oktober` Volgens historiese bronne het die griep sy ontstaan in Spanje gehad en die eerste Suid-Afrikaanse geval is in Durban aangemeld. Amptelike syfers dui op 140;000 Suid-Afrikaanse sterftes aan hierdie epidemie.
152	1919	1919—1919: Nederduitsch Hervormde Gemeente Lusaka gestig 1919—1919: Gereformeerde Gemeente Ficksburg gestig 1919—1919: Gereformeerde Gemeente Kuruman gestig 1919—1924: Jan Christiaan Smuts (1870-1950) word Eerste Minister van Suid-Afrika 1919—1980: Gereformeerde Gemeente Lusaka gestig later weer ontbind Mei 1919—Mei 1919: Eerste uitgawe van die Landbou Weekblad 3 Mei 1919—3 Mei 1919: Nederduitsch Hervormde Gemeente Roossenekal 3 Sep 1919—3 Sep 1919: Generaal Hertzog lei die Vryheidsdeputasie na Versailles Sy doel was om herstel van die Boererepublieke te eis 10 Nov 1919—10 Nov 1919: Afrikaans word vir die eerste keer in die Kerk gebruik
153	1920	1920—1920: Gereformeerde Gemeente Bethlehem gestig 4 Feb 1920—20 Mrt 1920: Eerste vlug tussen Londen en Kaapstad Die `London Daily Mail` het `n prysgeld van ?10;000 uitgeloof vir die eerste vlug tussen Londen en Kaapstad. Helperus Andreas (Pierre) van Ryneveld en Christopher Joseph Quintin Brand het die uitdaging aanvaar. Vier ander spanne het ook tot die wedren toegetree. Die Suid-Afrikaners het om 07:00 op 4 Februarie in hul `Silver Queen` opgestyg. Op 11 Februarie by Aswan neergestort en is binne 11 dae met `n nuwe vliegtuig deur die RAF in Ka?ro voorsien. Stort weer op 6 Maart buite Bulawayo in hul `Silver Queen II` neer. Ontvang weer `n nuwe vliegtuig en land om 16:00 op 20 Maart by Wynberg Vliegveld in Kaapstad. Hulle het nooit die prysgeld ontvang nie omrede die vlug nie in een vliegtuig voltooi is nie. Nie een van die ander 4 spanne het die vlug voltooi nie.
154	1921	1921—1921: Gereformeerde Gemeente Olifantshoek gestig 1921—1921: Diamantmyne sluit in Kimberley; ekonomiese depressie 19 Nov 1921—19 Nov 1921: Nederduitsch Hervormde Gemeente Potgietersrus gestig
155	1922	1922—1922: Mynwerkerstaking 1922—1990: Gereformeerde Gemeente Durban word gestig Dit ontbind en herstig in 1990 by samesmelting van Durban gemeentes 22 Apr 1922—22 Apr 1922: Nederduitsch Hervormde Gemeente Delareyville gestig 4 Okt 1922—4 Okt 1922: Inhuldiging van die Universiteit van die Witwatersrand (Wits)
156	1923	1923—1923: Gereformeerde Gemeente De Aar gestig 1923—1923: Gereformeerde Gemeente Kaapstad gestig 1923—1923: Platinum word ontdek in die Waterberg distrik; Transvaal 19 Mei 1923—19 Mei 1923: Nederduitsch Hervormde Gemeente Groot Marico gestig 18 Des 1923—18 Des 1923: Eerste amptelike draadlose uitsending Die Suid-Afrikaanse Spoorwe? en Hawens het die land se eerste amptelike uitsending vanuit Johannesburg gedoen.
157	1924	1924—1924: Gereformeerde Gemeente Die Moot gestig 1924—1939: James Barry Munnik Hertzog (1866-1942) word Eerste Minister van Suid-Afrika 1924—1986: Gereformeerde Gemeente Johannesburg-Oos gestig later weer ontbind 1924—1997: Gereformeerde Gemeente Johannesburg-Noord gestig later weer ontbind 1924—2002: Gereformeerde Gemeente Johannesburg gestig later weer ontbind 2 Jun 1924—2 Jun 1924: Nederduitsch Hervormde Gemeente Koedoesrand gestig 17 Jun 1924—17 Jun 1924: Algemene verkiesing Jul 1924—Jul 1924: Amptelike begin van gere?lde uitsendings JB Stasie in Johannesburg het op hierdie dag om 21:00 met `n uitsending van spraak- en musiekprogrammeon begin wat deur Annie Mantley geko-ordineer is. Sy was dus die land se eerste radio-omroeper. Die stasie was genoodsaak om in Januarie 1927 weens onvoldoende lisensiegelde te sluit.
158	1925	1925—1925: Gereformeerde Gemeente Oos-Londen gestig 1925—1925: Gereformeerde Gemeente Kroonstad gestig 1925—1925: Gereformeerde Gemeente Sannieshof gestig 1925—1925: Gereformeerde Gemeente Koffiefontein gestig 1925—1925: Gereformeerde Gemeente Pietermaritzburg gestig 1925—1925: Suid-Afrika verander na die goudstandaard 1925—1925: Erkenning van Afrikaans as `n amptelike taal van die Unie van Suid-Afrika 23 Apr 1925—23 Apr 1925: Nederduitsch Hervormde Gemeente Durban gestig 15 Mei 1925—15 Mei 1925: Nederduitsch Hervormde Gemeente Schweizer-Reneke gestig 16 Mei 1925—16 Mei 1925: Nederduitsch Hervormde Gemeente Losberg gestig 1 Jun 1925—1 Jun 1925: Nederduitsch Hervormde Gemeente Parys gestig 6 Jun 1925—6 Jun 1925: Nederduitsch Hervormde Gemeente Brakpan gestig 22 Okt 1925—22 Okt 1925: Nederduitsch Hervormde Gemeente Pietermaritzburg gestig
159	1926	1926—1926: Gereformeerde Gemeente Maclear-Elliot gestig 1926—1926: Gereformeerde Gemeente Brakpan gestig 1926—1965: Gereformeerde Gemeente Stegi gestig later weer ontbind 1926—1990: Gereformeerde Gemeente Indwe gestig later weer ontbind 22 Mei 1926—22 Mei 1926: Nederduitsch Hervormde Gemeente Delmas gestig 8 Jun 1926—8 Jun 1926: Emily Hobhouse oorlede Emily Hobhouse se as is by die Vrouemonument in Bloemfontein begrawe.
160	1927	1927—1927: Gereformeerde Gemeente Louis Trichardt gestig 1927—1927: Gereformeerde Gemeente Ventersdorp gestig 1927—1995: Gereformeerde Gemeente Vereeniging gestig later weer ontbind 26 Mrt 1927—26 Mrt 1927: Nederduitsch Hervormde Gemeente Lydenburg gestig Apr 1927—Apr 1927: African Broadcasting Corporation (ABC) Die welgestelde Schlesinger Organisasie; het met regeringstoestemming die ABC gestig. Die ABC het alleenreg tot uitsendings gekry. 16 Apr 1927—16 Apr 1927: Nederduitsch Hervormde Gemeente Witbank gestig 28 Mei 1927—28 Mei 1927: Nederduitsch Hervormde Gemeente Brits gestig
161	1928	1928—1928: Gereformeerde Gemeente Potgietersrus gestig 1928—1928: Tweede W?reldsendingkonferensie 1928—1928: Begin van die Du Plessis-kerkstryd 3 Mei 1928—3 Mei 1928: Unievlag gehys vir die eerste maal Die vlag is vir die eerste maal gehys; tesame met die Union Jack. Na `n lang dispuut is voorgestel dat die ontwerp di? een sal wees van die oranje; wit en blou Prinsenvlag van die oudste administrasie aan die Kaap in 1652; tesame met `n sentrale ontwerp bestaande uit die vlae van die Transvaalse en Oranje Vrystaatse republieke asook di? van die Union Jack.
162	1929	1929—1929: Gereformeerde Gemeente Port Elizabeth gestig 1929—1929: Begin van opleiding van leraars vir die NGSK 15 Mei 1929—15 Mei 1929: Nederduitsch Hervormde Gemeente Turffontein gestig 18 Mei 1929—18 Mei 1929: Nederduitsch Hervormde Gemeente Newlands gestig 27 Jul 1929—27 Jul 1929: Nederduitsch Hervormde Gemeente Mafeking gestig 24 Aug 1929—24 Aug 1929: Nederduitsch Hervormde Gemeente Glencoe gestig
163	1930	1930—1930: Gereformeerde Gemeente Johannesburg-Suid gestig 1930—1930: Gereformeerde Gemeente Pretoria-Oos gestig 1930—1930: Gereformeerde Gemeente Aranos gestig 1930—1930: Gereformeerde Gemeente Outjo gestig 1930—1930: Gereformeerde Gemeente Gobabis gestig 1930—1930: Gereformeerde Gemeente Laeveld gestig 1930—1930: Blanke vroue verkry stemreg 1930—1999: Gereformeerde Gemeente Johannesburg-Wes gestig later weer ontbind 5 Jul 1930—5 Jul 1930: Nederduitsch Hervormde Gemeente Witrivier gestig 10 Okt 1930—10 Okt 1930: Universiteit van Pretoria kom tot stand Die Universiteit het ontwikkel uit die Transvaalse Universiteitskollege (TUK).
164	1931	1931—1931: Gereformeerde Gemeente Goeie Hoop gestig 1931—1931: Gereformeerde Gemeente Witbank gestig 1931—1931: Nederduitsch Hervormde Gemeente Midrand gestig 1931—1931: Opening van die Minnie Hofmeyr-skool vir maatskaplike werksters; Worcester 30 Jun 1931—30 Jun 1931: Nederduitsch Hervormde Gemeente Vliegepoort gestig
165	1932	1932—1932: Burgerlike hofbeslissing in die Du Plessis-saak Jan 1932—Jan 1932: Lugposdiens tussen Suid-Afrika en Brittanje ingestel Feb 1932—Feb 1932: Draadlose telefoonkommunikasie gevestig tussen Brittanje en Suid-Afrika 24 Mei 1932—24 Mei 1932: Nederduitsch Hervormde Gemeente Boksburg gestig
166	1933	1933—1933: Gereformeerde Gemeente Odendaalsrus gestig 1933—1933: Hoogtepunt van die ekonomiese depressie 1933—1933: Eerste volledige Afrikaanse Bybelvertaling 1933—1933: Suid-Afrika Huis in Londen geopen 29 Jul 1933—29 Jul 1933: Nederduitsch Hervormde Gemeente Van Der Hoff gestig
167	1934	1934—1934: Gereformeerde Gemeente Eendracht gestig 1934—1934: Union Airways` deur die Regering aangekoop 1934—1934: LM Radio CJ McHarry; `n Suid-Afrikaner; het met uitsendings in Portugees Oos Afrika begin en Suid-Afrikaners kon die Portugese stemme hoor wat die bekende `Aquis Lourenco Margues - Radio Clube de Mocambique` aankondig. Handelsuitsendings is gedurende 1935 ingevoer. Nuwe bestuur het in 1947 oorgeneem en begin om uitsendings na Suid-Afrika te stuur. Die SAUK het in 1972 beheer oorgeneem. Okt 1934—Okt 1934: Nederduitsch Hervormde Gemeente Noordelike Pretoria gestig
168	1935	1935—1935: Gereformeerde Gemeente Springs gestig 1935—1935: Gereformeerde Gemeente Benoni gestig 25 Mei 1935—25 Mei 1935: Nederduitsch Hervormde Gemeente Belfast gestig 23 Nov 1935—23 Nov 1935: Nederduitsch Hervormde Gemeente Sabie gestig
169	1936	1936—1936: Gereformeerde Gemeente Kimberley gestig 1936—1936: Gereformeerde Gemeente Boksburg gestig 1936—1936: Gereformeerde Gemeente Keetmanshoop gestig 1936—1936: Gereformeerde Gemeente Brits gestig 1936—1936: Gereformeerde Gemeente Queenstown gestig 1936—1936: Stigting van die SA Raad van Kerke (SARK) 1936—1936: Suid-Afrikaanse Uitsaai Korporasie Weens finansi?le probleme wat die ABC ondervind het; het die regering `n ondersoek gelas na alle aspekte van uitsendings; wat tot die stigting van die SAUK gelei het. Dit was `n voorvereiste dat Afrikaans; naas Engels; binne een jaar een van die uitsaaitale moes wees. 9 Apr 1936—9 Apr 1936: Nederduitsch Hervormde Gemeente Morgenzon gestig 24 Apr 1936—24 Apr 1936: Nederduitsch Hervormde Gemeente Christiana gestig 15 Mei 1936—15 Mei 1936: Nederduitsch Hervormde Gemeente Springs gestig 23 Mei 1936—23 Mei 1936: Nederduitsch Hervormde Gemeente Bothaville gestig Aug 1936—Aug 1936: Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK) gestig 5 Des 1936—5 Des 1936: Nederduitsch Hervormde Gemeente Carolina gestig
170	1937	1937—1937: Gereformeerde Gemeente Windhoek gestig 1937—1937: Stigting van die Teologiese Fakulteit van die Universiteit van Pretoria 6 Mrt 1937—6 Mrt 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Oos-Londen gestig 20 Mrt 1937—20 Mrt 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Bloemfontein gestig 26 Jun 1937—26 Jun 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Ebenha?zer gestig 3 Aug 1937—3 Aug 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Otjiwarongo gestig 7 Aug 1937—7 Aug 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Hendrina gestig 4 Sep 1937—4 Sep 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Grootfontein gestig 3 Okt 1937—3 Okt 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Gobabis gestig 16 Okt 1937—16 Okt 1937: Nederduitsch Hervormde Gemeente Van Warmelo gestig
171	1938	1938—1938: Gereformeerde Gemeente Drieviersboom gestig 1938—1938: Gereformeerde Gemeente Delmas gestig 1938—1938: Gereformeerde Gemeente Harrismith gestig 1938—1938: Gereformeerde Gemeente Innesdal gestig 1938—1938: Groot Trek Eeufeesvieringe Simboliese Ossewatrek 1938—1967: Gereformeerde Gemeente Waterkloof gestig later weer ontbind 8 Jan 1938—8 Jan 1938: Nederduitsch Hervormde Gemeente Ottosdal gestig 19 Aug 1938—19 Aug 1938: Nederduitsch Hervormde Gemeente Rust Der Winter gestig 16 Des 1938—16 Des 1938: Hoeksteenlegging van die Voortrekkermonument
172	1939	1939—1939: Gereformeerde Gemeente Alberton gestig 1939—1939: Gereformeerde Gemeente Koedoesrant gestig 1939—1948: Jan Christiaan Smuts se tweede termyn as Eerste Minister van Suid-Afrika Apr 1939—Apr 1939: Nederduitsch Hervormde Gemeente Noordwestelike Pretoria gestig 3 Apr 1939—3 Apr 1939: Nederduitsch Hervormde Gemeente Pretoria-Noord gestig 20 Mei 1939—20 Mei 1939: Nederduitsch Hervormde Gemeente Silverton gestig Sep 1939—8 Mei 1945: Tweede W?reldoorlog Op 1 September 1939 val Duitse magte Pole binne. Teen 1941 beheer Hitler die hele Europa behalwe Engeland. Op 6 Junie 1944; D-Dag; land die Geallieerdes in Normandi?. Op 2 Mei 1945 kondig die Duitse radio die dood van Hitler aan: Gesneuwel. Voorlopige akte van Duitse oorgawe is op 8 Mei 1945 onderteken; wat die oorlog in Europa be?indig. Die oorlog sou egter nog in die Ooste tot later in die jaar voortwoed totdat atoombomme op 6 en 9 Augustus respektiewelik op Hirosjima en Nagasaki gegooi is. 9 Sep 1939—9 Sep 1939: Nederduitsch Hervormde Gemeente Zuurfontein gestig 30 Des 1939—30 Des 1939: Nederduitsch Hervormde Gemeente Dordrecht gestig
173	1940	1940—1940: Gereformeerde Gemeente Daspoort gestig 1940—1940: Gereformeerde Gemeente Groblersdal gestig 1940—1940: Gereformeerde Gemeente Viljoenskroon gestig 2 Jul 1940—2 Jul 1940: Nederduitsch Hervormde Gemeente Kaapstad gestig 17 Aug 1940—17 Aug 1940: Nederduitsch Hervormde Gemeente Vaalharts gestig 25 Okt 1940—25 Okt 1940: Nederduitsch Hervormde Gemeente Roodepoort gestig
174	1941	1941—1941: Gereformeerde Gemeente Reitz gestig 1941—1941: Onttrekking van die NG Kerk van die SA Raad van Kerke 1941—1941: Suid-Afrikaanse Magte neem Mega in Suidelike Abyssini? in Apr 1941—Apr 1941: Suid-Afrikaanse Magte arriveer in Egipte 10 Mei 1941—10 Mei 1941: Nederduitsch Hervormde Gemeente Waterval Boven gestig 17 Mei 1941—17 Mei 1941: Nederduitsch Hervormde Gemeente Benoryn gestig 20 Jul 1941—20 Jul 1941: Nederduitsch Hervormde Gemeente Molopo gestig 1 Aug 1941—1 Aug 1941: Nederduitsch Hervormde Gemeente Ruskoppies gestig Nov 1941—Nov 1941: Heldeweerstand deur Suid-Afrikaanse Magte by Sidi Resegh
175	1942	1942—1942: Gereformeerde Gemeente Magol gestig 1942—1942: Gereformeerde Gemeente Pretoria-Noord gestig 1942—1942: Gereformeerde Gemeente Vleuels gestig 1942—1942: Gereformeerde Gemeente Mafikeng gestig 25 Feb 1942—25 Feb 1942: Nederduitsch Hervormde Gemeente Johannesburg-Wes gestig 20 Apr 1942—20 Apr 1942: Nederduitsch Hervormde Gemeente Krugersdorp-Wes gestig 2 Jun 1942—2 Jun 1942: Oorgawe van Tobruk Generaal HB Klopper het Tobruk op hierdie dag aan Generaal Erwin Rommel; wat die bynaam `Woestynjakkals` gehad het; oorgegee. 35000 Soldate is gevange geneem waaronder daar 10722 Suid-Afrikaners was.
176	1943	1943—1943: Gereformeerde Gemeente Grootfontein gestig 1943—1943: Gereformeerde Gemeente Eloffsdal gestig 1943—1943: Gereformeerde Gemeente Pretoria-Wonderboom-Suid gestig 1943—2003: Gereformeerde Gemeente Florida gestig later weer ontbind 13 Feb 1943—13 Feb 1943: Nederduitsch Hervormde Gemeente Outjo gestig 29 Mei 1943—29 Mei 1943: Nederduitsch Hervormde Gemeente Naboomspruit gestig 12 Jun 1943—12 Jun 1943: Nederduitsch Hervormde Gemeente Ladysmith gestig 7 Aug 1943—7 Aug 1943: Nederduitsch Hervormde Gemeente Vryburg gestig
177	1944	1944—1944: 6de Suid-Afrikaanse Pantserdivisie lei die 8ste Weermag offensief in Itali? Suid-Afrikaners is eerste magte om Florence binne te gaan; ondersteun deur vleuels 3; 7 en 8 van die Suid-Afrikaanse Lugmag. Die Suid-Afrikaanse Lugmag het `n oorheersende rol in die Geallieerdes se lugoffensief oor Itali? gespeel toe die RAF aldaar onttrek is vir hul ondersteuningsrol met `Operation Overlord`; die inval in Normandi?. 1944—1944: Publikasie van die Psalm- en Gesangeboek in Afrikaans 1944—1944: Verduistering in Kaapstad word opgehef 13 Mei 1944—13 Mei 1944: Nederduitsch Hervormde Gemeente Nelspruit gestig 26 Mei 1944—26 Mei 1944: Nederduitsch Hervormde Gemeente Marble Hall gestig 27 Mei 1944—27 Mei 1944: Nederduitsch Hervormde Gemeente Greylingstad gestig
178	1945	1945—1945: Gereformeerde Gemeente Vaalharts gestig 1945—1945: Gereformeerde Gemeente Pretoria-Wes gestig 1945—1945: Gereformeerde Gemeente Magalakwin gestig 1945—1945: Gereformeerde Gemeente Uitschot gestig 1945—1945: Gereformeerde Gemeente Barnerton gestig 1945—1945: Suid-Afrikaanse Magte neem Monte Sole en Monte Caprara in Suid-Afrikaanse Magte neem Monte Sole en Monte Caprara in; wat die weg na Bologna blokkeer. Sedert die begin van oorlog tot op 5 Maart 1945 is meer as 1 500 Suid-Afrikaanse soldate met medaljes vereer; 2386 is eervol vermeld en 330 is aangeprys 16 Jan 1945—16 Jan 1945: Nederduitsch Hervormde Gemeente Stella gestig 24 Feb 1945—24 Feb 1945: Nederduitsch Hervormde Gemeente Koster gestig 30 Mrt 1945—30 Mrt 1945: Nederduitsch Hervormde Gemeente Primrose gestig 17 Apr 1945—17 Apr 1945: 34 mense dood en 90 beseer in `n ontploffing van die Groot Magasyn in Pretoria 28 Apr 1945—28 Apr 1945: Nederduitsch Hervormde Gemeente Breyten gestig 8 Jun 1945—8 Jun 1945: Nederduitsch Hervormde Gemeente Stoffberg gestig 2 Des 1945—1958: Adv JG (Hans) Strijdom word Eerste Minister van Suid-Afrika
179	1946	1946—1946: Gereformeerde Gemeente Primrose gestig 1946—1946: Stigting van die Gereformeerde Ekumeniese Sinode 1946—1997: Gereformeerde Gemeente Philipvale gestig later weer ontbind 30 Mrt 1946—30 Mrt 1946: Nederduitsch Hervormde Gemeente Alberton gestig 1 Mei 1946—1 Mei 1946: Nederduitsch Hervormde Gemeente Petoria-Wes gestig 9 Sep 1946—9 Sep 1946: Nederduitsch Hervormde Gemeente Wonderfontein gestig
180	1947	1947—1947: Gereformeerde Gemeente Nelspruit gestig 1947—1947: Gereformeerde Gemeente Henneman gestig 1947—1947: Gereformeerde Gemeente Ladysmith gestig 1947—1947: Gereformeerde Gemeente Kempton Park gestig 1947—1947: Besoek van die Britse koningshuis 15 Mrt 1947—15 Mrt 1947: Nederduitsch Hervormde Gemeente Makwassie gestig 15 Mrt 1947—15 Mrt 1947: Nederduitsch Hervormde Gemeente Leeudoringstad gestig 27 Apr 1947—27 Apr 1947: Nederduitsch Hervormde Gemeente Kroonstad gestig 10 Mei 1947—10 Mei 1947: Nederduitsch Hervormde Gemeente Randburg gestig 2 Jun 1947—2 Jun 1947: Nederduitsch Hervormde Gemeente Villieria gestig 23 Aug 1947—23 Aug 1947: Nederduitsch Hervormde Gemeente Marikana gestig
181	1948	1948—1948: Gereformeerde Gemeente Elandskraal gestig 1948—1948: Gereformeerde Gemeente Nigel gestig 1948—1948: Stigting van die W?reldraad van Kerke 1948—1973: Gereformeerde Gemeente Ghanzi gestig later weer ontbind 19 Mrt 1948—19 Mrt 1948: Nederduitsch Hervormde Gemeente Potchefstroom-Noord gestig 25 Mei 1948—25 Mei 1948: Nasionale Party wen verkiesing Bekend as die begin van die Apartheidsera 28 Mei 1948—1954: Dani?l Francois Malan (1874-1959) word Eerste Minister van Suid-Afrika
182	1949	1949—1949: Gereformeerde Gemeente Bloemfontein-Oos gestig 1949—1949: Gereformeerde Gemeente Pretoria-Brooklyn gestig 1949—1949: Gereformeerde Gemeente Dani?lskuil gestig 1949—1949: Gereformeerde Gemeente Potchefstroom-Noord gestig 1949—1949: Wet op Gemengde Huwelike word aanvaar 1949—1969: Gereformeerde Gemeente Nkana/Koperstreek gestig later weer ontbind 1949—1993: Gereformeerde Gemeente Rustenburg-Noord gestig later weer ontbind 12 Mei 1949—12 Mei 1949: Nederduitsch Hervormde Gemeente Nigel gestig 16 Des 1949—16 Des 1949: Inwyding van die Voortrekkermonument
183	1950	1950—1950: Gereformeerde Gemeente Linden gestig 1950—1950: Gereformeerde Gemeente Welkom gestig 1950—1950: Gereformeerde Gemeente Glencoe gestig 1950—1950: Gereformeerde Gemeente Randfontein gestig 1950—1950: Gereformeerde Gemeente Bloemhof gestig 1950—1950: Gereformeerde Gemeente Die Kandelaar gestig 1950—1950: Kommunisme word in Suid-Afrika onwettig verklaar 1950—1950: Groepsgebiedewet en Wet op Bevolkingsregistrasie word hoekstene van Apartheid 1950—1950: Wet op Bantoe-owerhede word aanvaar 1950—2002: Gereformeerde Gemeente Noupoort gestig later weer ontbind 18 Mrt 1950—18 Mrt 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Vanderbijlpark gestig 25 Mrt 1950—25 Mrt 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Meyerton gestig 9 Apr 1950—9 Apr 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Kimberley gestig Mei 1950—Mei 1950: Springbok Radio Romantiese vervolgverhale en luisteraarsdeelname het baie gewild geword met hierdie derde uitsaaidiens in Suid-Afrika. 1 Mei 1950—1 Mei 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Melville gestig 3 Mei 1950—3 Mei 1950: Eerste Suid-Afrikaanse W?reld Bokskampioen Vic Toweel het die eerste Suid-Afrikaner geword wat `n w?reld bokstitel kon verower en wel in die Kapokgewig afdeling. Hy het Manuel Ortiz met punte verslaan in `n geveg oor 15 rondes wat by die Wembley Stadion beslis is. 2 Jun 1950—2 Jun 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Sundra gestig 5 Aug 1950—5 Aug 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente St Helena gestig 24 Aug 1950—24 Aug 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Derdepoort gestig 1 Sep 1950—1 Sep 1950: Jan Smuts oorlede 25 Nov 1950—25 Nov 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Windhoek gestig 2 Des 1950—2 Des 1950: Nederduitsch Hervormde Gemeente Tsumeb gestig
184	1951	14 Mei 1951—14 Mei 1951: Bruin mense verloor hul stemreg
185	1952	1952—1952: Van Riebeeckfees 1952—1952: Wette op Aparte Geriewe en Bantoe-onderwys word aanvaar 8 Feb 1952—8 Feb 1952: Elizabeth word Koningin van Engeland Na die afsterwe van haar vader; George VI; op 6 Februarie 1952 word sy die monarg.
186	1954	1954—1954: Publikasie van Tomlinsonverslag; wat bepalend was vir tuislandbeleid
187	1955	1955—1955: Stigting van `Black Sash` 25 Jun 1955—25 Jun 1955: Opstel van Vryheidsmanifes 2196 Swartes; 320 Indi?rs; 230 Kleurlinge en 112 Blankes het die Kongres in Kliptown; Johannesburg bygewoon. Die manifes; wat later die basis gevorm het van die nuwe Grondwet van Suid-Afrika; het verklaar dat `die land behoort aan almal wat daarin woon; swart en wit`.
188	1956	1956—1956: Einde van Kleurlingstemreg
189	1957	1957—1957: Eerste sinode van die NG Kerk in SWA (Namibi?) 2 Mei 1957—2 Mei 1957: `Die Stem` word amptelike volkslied Die Stem van Suid-Afrika` is in Mei 1918 deur Cornelis Jakob Langenhoven geskryf. Hy was `n advokaat vir wie die Afrikaanse taal soos `n `waardevolle p?rel` was. `n Jaar later het Ds M.L. de Villiers die stuk getoonset. `n Engelse vertaling is in 1952 goedgekeur; geskryf deur `n keuringskomitee onder voorsitterskap van die digter H.A. Fagan. 4 Okt 1957—4 Okt 1957: Sputnik I Rusland lanseer die w?reld se eerste satelliet. Sputnik II word op 3 November gelanseer met die hond; Laika; aan boord. Op 12 April 1961 word Joeri Gagarin die eerste mens in die ruimte.
190	1958	2 Sep 1958—6 Sep 1966: Hendrik Frensch Verwoerd (1901-1966); word Eerste Minister van Suid-Afrika
191	1959	1959—1959: Stigting van die Pan Africanist Congress (PAC)
192	1960	1960—1960: Cottesloe-beraad 1 Feb 1960—6 Feb 1960: Coalbrook mynramp Sowat 20 myl (32 kilometer) suid van Vereeniging by die Coalbrook steenkoolmyn is 435 mynwerkers 600 voet onder grondvlak vasgeval. Verskeie pogings om die werkers te red het op niks uitgeloop. 2 Mrt 1960—2 Mrt 1960: Sharpeville Slagting Polisie vuur op `n groep mense wat teen Apartheid betoog 8 Apr 1960—8 Apr 1960: PAC en ANC verban in Suid-Afrika
193	1961	1961—1961: Kaptein Albert Luthuli ontvang die Nobel-vredesprys 1961—1961: Stigting van Umkonto we Sizwe 1961—1961: Onttrekking van die NG Kerk aan die W?reldraad van Kerke 1961—1961: ANC en PAC word onwettig verklaar 14 Feb 1961—14 Feb 1961: Suid-Afrika skakel oor na die Desimale Stelsel 3 Mei 1961—3 Mei 1961: Suid-Afrika verlaat die Statebond en word `n Republiek Na `n Nasionale Referendum
194	1962	1962—1962: Eerste Algemene Sinode van die herenigde NG Kerk 1962—1962: Samewerking tussen Rooms-Katolieke Kerk en Protestantse Kerk bevorder Vatikaanse Konsilie II bevorder samewerking tussen Rooms-Katolieke Kerk en Protestantse Kerk
195	1963	1963—1963: Stigting van die Christelike Instituut 1963—1963: Rivonia-verhoor Aan die einde van die verhoor is Nelson Mandela; Govan Mbeki; Walter Sizulu; Raymond Mhlaba en andere gevonnis. Mandela is lewenslange gevangenisstraf opgel?. 1963—1963: Stigting van die NG Kerk in Afrika (NGKA)
196	1965	1965—1965: Rhodesi? se Eensydige Onafhanklikheidsverklaring (UDI) Ian Smith as Eerste Minister
197	1966	1966—1966: Sluipmoord op dr HF Verwoerd in die Parlement Hy is deur Dimitri Tsafendas; `n tydelike bode wat lede van die persgalery bedien het; met `n dolk gesteek
198	1967	2 Des 1967—2 Des 1967: Eerste hartoorplanting deur professor Chris Barnard Hy was die seun van `n NG Sendingkerk-leraar. Die operasie by Groote Schuur Hospitaal in Kaapstad het langer as 5 uur geduur. Die ontvanger was Louis Washkansky
199	1968	1968—1968: Eerste sinode van die `Reformed Church in Africa` (RCA)
200	1969	20 Jul 1969—20 Jul 1969: Neil Armstrong word die eerste mens om op die maan te loop 29 Sep 1969—29 Sep 1969: Aardbewing in die Boland Wolseley; Ceres en Tulbagh is die swaarste getref met 10 sterftes op Tulbagh. Talle geboue is verwoes en moes gesloop word.
201	1971	1971—1971: Publikasie van die eerste studiegids van Bybelkor
202	1974	1974—1974: Publikasie van `Ras; volk en nasie` 1 Jan 1974—1 Jan 1974: Geboorte van die w?reld se eerste sesling Om 08:30 op die oggend van 11 Januarie 1974; het Susan en Colin Rosenkowitz die trotse ouers geword van David; Nickie; Jason; Emma; Grant en Elizabeth; wat `n gesamentlike massa van 11;04 kg gehad het. Hulle is met `n Keisersnee in die Groote Schuur Hospitaal in Kaapstad gebore almal was volmaak.
203	1975	1975—1975: Suid-Afrikaanse Magte in Angola

Stamboom van die Van Dyks van Suid-Afrika

Joan-Marie Dreyer

Oor hierdie webwerf

Kopiereg

Soek

Kontak ons